هدف از تالیف کتاب ریاضی دهم تخته سیاه در مقدمه یا جای دیگری از کتاب ذکر نشده ولی گویا آماده سازی دانش آموزان پایه دهم ریاضی و دهم تجربی برای شرکت در آزمون های تستی است. چیدمان فصل ها مطابق با کتاب درسی است هر چند در مواردی در داخل درسنامه ها ترتیب علمی مطالب رعایت نشده است. لحن کتاب ریاضی دهم تخته سیاه صمیمی است و به زبان محاوره ای نوشته شده است.
آموزش (درسنامه)
در کتاب ریاضی دهم تخته سیاه انشای درسنامه ساده و توام با صمیمیت است. می توان با نویسنده آن ارتباط برقرار کرد. نویسنده کتاب ریاضی دهم تخته سیاه هم با مخاطب قرار دادن دانش آموز فرضی اش در بعضی موارد به این موضوع کمک کرده است. اولین چیزی که در ظاهر کتاب ناراحت کننده است، صفحه آرایی خیلی ضعیف درسنامه است، طوری که مثال ها، تست ها، قضایا، فرمول ها و … به نحوی در هم تنیده شده اند که اگر دانش آموزی برای بار دوم این کتاب را بخواند خیلی سخت است که بتواند مطالب مهم آن را پیدا کند.
به نظر می رسد نویسنده در برزخ کتاب دهم و کتاب های درسی نظام قبلی گیر افتاده و نتوانسته از آن نجات یابد. مثلا کتاب درسی در قسمت الگو و دنباله تاکید زیادی روی الگو ها دارد و در شروع چندین مثال شکل دار را مطرح کرده، در حالیکه نویسنده بعد از مطرح کردن موضوع دنباله به آوردن دو تست برای الگو بسنده کرده است. خود نویسنده به این موضوع اشاره کرده که سایر کتاب ها محور تانژانت و کتانژانت را آورده اند در حالیکه در کتاب درسی نیامده، ولی باز خودش محور های تانژانت و کتانژانت را آموزش نصفه و نیمه ای داده. همچنین مجموع جملات تصاعد عددی در کتاب درسی نیامده و در درسنامه این کتاب مطرح شده است.
درسنامه در مواردی به شدت آشفته است و حتی بعضا ترتیب درست علمی هم ندارد. مثلا در حالیکه هنوز دایره مثلثاتی را آموزش نداده در مثالی از خواننده خواسته که نسبت های مثلثاتی را برای زاویه ای منفرجه محاسبه بکند. چطور ممکن است؟ نسبت های مثلثاتی در مثلث قائم الزاویه تعریف می شوند. ممکن است اگر یک دانش آموز کنکوری که قبلا ریاضی دهم را کامل یاد گرفته بدلیل آنکه موضوع را بلد است متوجه این مسائل نشود ولی برای دانش آموز دهم درسنامه این کتاب پر از ابهام است.
در مورد دیگری در ابتدای احتمال به نکته ای اشاره شده که نیاز به دانستن احتمال شرطی و قاعده ضرب احتمال دارد. در حالیکه هنوز آموزش داده نشده است. یا در مورد دیگری در تابع قبل از آموزش مبحث نمودار توابع، روش تشخیص تابع بودن رابطه از روی نمودار آموزش داده شده است.
آشفتگی درسنامه فقط محتوایی نیست. گاهی در خلال درسنامه احساس می کنید که نویسنده فراموش کرده مثال و تستی بیاورد و درسنامه کاملا خشک و بی روح شده است. می توان گفت درسنامه بین سبک سوالات کنکور چند سال اخیر، کتاب های درسی قبلی، کتاب درسی دهم و تجربیات شخصی نویسنده گیر افتاده است.
تست (تمرین)
در کتاب ریاضی دهم تخته سیاه تست ها شاید دردهای خواننده از درسنامه را کمی التیام ببخشد. البته معلوم نیست چرا تست ها با تست های کنکور شروع می شوند. در حالیکه عموما تست های کنکور جز سخت ترین تست های کتاب ریاضی دهم تخته سیاه هستند. مهم است که دانش آموزان تست ها را از تست های کنکور شروع نکنند.
در بخش دوم تحت عنوان تست های تثبیت، شروع و روند تست ها خیلی خوب است. از ساده شروع می شود و آرام آرام رشد می کند و بخوبی حد آنها رعایت می شود. نکته مثبت تست ها استفاده از تست های آزمون های آزمایشی سنجش، قلم چی و گزینه دو است. در بخش بعدی تست ها به شکل جداگانه ای تمارین کتاب درسی تست شده اند. در پایان هم، تست های سخت و چالشی آمده اند. جدا کردن آنها خوب است ولی در مواردی تست های ساده ای هم لابه لای آنها آمده است. در بین آنها تست خارج از سرفصل کتاب درسی هم دیده می شود. ولی بعضا تست با ایده خوب هم در بین آنها هست.
تعداد تست ها واقعا عجیب است. مثلثات 76 تست دارد در حالیکه احتمال 340 تا تست دارد ! ولی مجموع تعداد تست ها در نهایت عدد قابل قبولی است. تست ها به شکل میکرو طبقه بندی با تیتر های مناسبی از هم جدا شده است. پاسخ تشریحی تست ها تقریبا کامل است. دانش آموز با سطح متوسط و پایین تر هم می تواند از تست های تثبیت این کتاب استفاده کند.
تعداد تست ها و سوالات
فصل
عنوان
تعداد تست
1
مجموعه، الگو و دنباله
126
2
مثلثات
76
3
توان های گویا و عبارت های جبری
194
4
معادلات و نامعادلات
185
5
تابع
154
6
ترکیبیات
158
7
آمار و احتمال
340
مجموع
1233
ظاهر کتاب
ظاهر کتاب ریاضی دهم تخته سیاه اصلا جذاب نیست. فاصله بین فونت ها ثابت نیست. صفحه آرایی را هم که قبلا اشاره کردیم ضعیف است. آوردن عکس دانشمندان و بعضی عکس ها مثل تیم ملی والیبال و … جذاب است. کیفیت رسم نمودار ها و اشکال معمولی است. طراحی روی جلد هیچ انگیزه ای برای باز کردن آن ایجاد نمی کند. کاغذ و چاپ کتاب خوب است. در داخل کتاب علاوه بر رنگ مشکی از رنگ های نارنجی، آبی و بنفش استفاده شده است.
جمع بندی
حجم کتاب ریاضی دهم تخته سیاه معقول است. بهتر است درسنامه کتاب ریاضی دهم تخته سیاه برای مرور و نه برای آموزش استفاده شود. ولی تست های آن بخصوص بخش تثبیت آن، موازی با تدریس معلم در طول سال تحصیلی، می تواند مورد استفاده قرار بگیرد. تست های این کتاب بدلیل گستردگی منابع آن از جمله آزمون های آزمایشی، منبع تست زنی مناسبی است.
انتشارات تخته سیاه
آریا رحمت 26 / 02 / 1397
همه چیز خوب است .