توضیح اصطلاحات و ضوابط کلی «انتخاب رشته» کنکور 1400
به منظور انجام انتخاب رشته صحیح و ایده آل در کنکور، ابتدا نیاز است که با اصطلاحات، شرایط و ضوابط انتخاب رشته کنکور به خوبی آشنا باشیم. در ادامه ابتدا به بررسی بعضی اصطلاحات دفترچه انتخاب رشته کنکور پرداخته و بعد از آن قوانین و نکات کلی مربوط به انتخاب رشته را بیان می کنیم.
منظور از «رشته های نیمه متمرکز» در انتخاب رشته کنکور 1400 چیست؟
رشته های نیمه متمرکز رشته‌هایی هستند که ملاک ارزشیابی شما و راهیابی به آنها، منحصر به آزمون سراسری نیست، بلکه آزمون های علمی، عملی، عقیدتی و یا معاینات پزشکی، مرحله بعدی و نهایی گزینش در آنها را شکل می دهد.
هر داوطلبی که مطابق کارنامه مجاز به انتخاب رشته شده باشد، می تواند حداکثر دو رشته نیمه متمرکز روزانه، دو رشته نیمه متمرکز شبانه (در صورتی که ردیف شبانه در کارنامه اش ستاره دار است) و دو رشته نیمه متمرکز غیر انتفاعی را (در صورتی که ردیف غیرانتفاعی در کارنامه اش ستاره دار است) انتخاب کند.
برای آگاهی از شرایط اختصاصی پذیرش دانشجو در هر یک از رشته های نیمه متمرکز می بایست قسمت مربوطه را در دفترچه انتخاب رشته به دقت مطالعه کنید تا از تطبیق شرایط خود با ملزومات رشته مورد نظر اطمینان یابید. به عنوان مثال برخی از رشته های نیمه متمرکز منحصراً دانشجوی مرد می‌پذیرد و یا در برخی از آن ها عدم ابتلا به معلولیت‌های فیزیکی و یا قرار گرفتن در محدوده سنی خاصی پیش شرط است.
منظور از «رشته های بورسیه» در انتخاب رشته کنکور 1400 چیست؟
رشته های بورسیه رشته‌هایی هستند که پیش از این، آنها را در فرم پاسخنامه کنکور سراسری وارد کرده‌اید و مراحل گزینش شان را گذرانده‌اید. این رشته‌ها می‌بایست تا پیش از انتخاب دهم در فرم انتخاب رشته درج گردند.
چنانچه رشته بورسیه ای پس از انتخاب دهم ذکر شود، ارزیابی نخواهد شد. توجه کنید در صورت پذیرفته شدن قطعی در این رشته‌ها انصراف از ثبت نام موجب یک سال محرومیت از شرکت در کنکور خواهد شد.
مقالات مرتبط: تخمین رتبه کنکور سراسری
منظور از «استان بومی – رشته های استانی» در انتخاب رشته کنکور 1400 چیست؟
استانِ بومی شما همان استانی است که در زیر ستون استان بومی در کارنامه تان ذکر شده است. رشته‌های استانی رشته‌های هستند که در دانشگاه‌های اکثر استان‌های کشور ارائه می‌شوند و تا 80 درصد ظرفیت پذیرش این رشته‌ها در هر یک از استان‌ها به داوطلبان بومی همان استان اختصاص دارد و 20 درصد باقی مانده از میان داوطلبان سایر استان‌ها انتخاب می‌شود.
به عنوان مثال، رشته کاردانی فنی عمران یک رشته استانی است و غالباً تا 80 درصد دانشجویان این رشته را در دانشگاه‌های هر استان داوطلبان بومی همان استان اشغال می‌کنند. چنانچه تا 80 درصد ظرفیت هر رشته استانی توسط داوطلبان همان استان پر نشود (مثلاً داوطلبان آن استان حداقل نمره لازم را کسب نکنند) طبعاً ظرفیت باقی مانده برای گزینش غیر استانی (20 درصد) افزایش خواهد یافت.
منظور از «ناحیه بومی – رشته های ناحیه ای» در انتخاب رشته کنکور 1400 چیست؟
از مجموع چند استان یک ناحیه تشکیل می‌شود. کشور به 9 ناحیه تقسیم شده است. شما با توجه به استان بومی‌تان جزء یکی از نواحی نه گانه هستید. اگر استان بومی شما تهران است، شما متعلق به ناحیه 1 کشور هستید که شامل استان‌های تهران، زنجان، سمنان، قزوین، قم و مرکزی است.
رشته‌های ناحیه‌ای رشته‌هایی هستند که اگرچه در همه استان ها ارائه نمی‌گردند اما در همه ناحیه‌ها کمابیش از پراکندگی یکسانی برخوردارند. 80 درصد ظرفیت رشته‌های ناحیه‌ای در دانشگاه‌ها به داوطلبان همان ناحیه تخصیص می‌یابد. به عنوان مثال مهندسی مکانیک سیالات یک رشته ناحیه‌ای است و تا 80 درصد ظرفیت پذیرش این رشته در دانشگاه‌های ناحیه یک به داوطلبان بومی ناحیه یک تعلق می‌گیرد.
منظور از «ناحیه قطبی – رشته های قطبی» در انتخاب رشته کنکور 1400 چیست؟
از مجموع چند ناحیه مجاور یک قطب شکل می‌گیرد. کشور به پنج قطب تقسیم شده است و شما با توجه به استان بومی خود متعلق به یکی از این قطب‌ها خواهید بود. اگر استان بومی‌تان تهران است، شما متعلق به قطب 1 هستید که استان‌های تهران، سمنان، زنجان، قزوین، قم، مرکزی، گلستان، گیلان، و مازندران را در بر می‌گیرد.
رشته‌های قطبی رشته‌هایی هستند که در همه نواحی ارائه نمی‌شوند، اما به هر حال در میان قطب‌های پنجگانه از پراکندگی یکسانی برخوردارند. 80 درصد ظرفیت پذیرش رشته‌های قطبی دانشگاه‌ها به داوطلبانی که بومی استان‌های هم قطب محل آن دانشگاه هستند، اختصاص می‌یابد و 20 درصد باقی مانده را داوطلبان سایر قطب‌ها اشغال می‌کنند. به عنوان مثال مهندسی متالوژی رشته‌ای قطبی است و تا 80 درصد ظرفیت پذیرش این رشته در دانشگاه امیرکبیر را داوطلبان بومی قطب یک پر خواهند کرد.
منظور از «رشته های کشوری» در انتخاب رشته کنکور 1400 چیست؟
رشته های کشوری رشته‌هایی هستند که در سراسر ایران صرفاً در برخی از دانشگاه ها ارائه می شوند. از این رو 100 درصد ظرفیت آنها از طریق گزینش آزاد پر خواهد شد.
یعنی داوطلبان هم استان، هم‌ناحیه و یا هم قطب دانشگاه های محل ارائه این رشته‌ها، هیچ گونه رجحانی بر داوطلبان غیر بومی ندارند. به عنوان مثال رشته مهندسی پلیمر و یا گفتار درمانی رشته هایی کشوری هستند، در رشته های کشوری گزینش بومی اعمال نمی شود.
برخی از داوطلبان آزمون سراسری به‌دلیل عدم توجه به برخی از ضوابط و نکات در زمان انتخاب رشته کنکور، مشکلاتی برای خود و خانواده‌هایشان ایجاد می‌کنند که اغلب این مشکلات قابل حل نیستند. ضوابط و نکات انتخاب رشته کنکور به‌طور مختصر عبارتند از:
- تغییر رشته در مقاطع تحصیلی هم‌سطح امکان‌پذیر است. در غیر این‌صورت، فقط از مقاطع بالاتر به مقاطع پایین‌تر میسر است. به‌طور مثال تغییر رشته از مقطع کاردانی به کارشناسی ممنوع است اما برعکس آن امکان‌پذیر می‌باشد.
- هر ساله حدود 80 درصد از انتخاب‌های داوطلبان به‌دلیل عدم تناسب محل اقامت داوطلب با محدودیت تحت پوشش مراکز دانشگاه پیام نور حذف می‌شود. برای مشاهده‌ی شهرستان‌های تحت پوشش مراکز پیام نور به جدول‌های مربوطه در دفترچه شماره‌ی 2 مراجعه نمایید.
- تغییر رشته و یا انتقال از دوره‌های نوبت دوم (شبانه)، پیام نور، نیمه‌حضوری و مؤسسات غیرانتفاعی به دوره‌های روزانه ممنوع است.
- تغییر رشته و انتقال از رشته‌های تحصیلی دارای شرایط خاص (بورسیه‌ها) و رشته‌هایی که پذیرفته شدگان آنها دارای تعهد خاصی می‌باشند (همانند رشته‌های دبیری، رشته‌های تحصیلی بورسیه و مناطق محروم و…) به سایر رشته‌ها و یا مؤسسات ممنوع است.
- سازمان سنجش آموزش کشور، داوطلبان را در اولین کدرشته تحصیلی مندرج در اولویت انتخابی آنها که نسبت به سایر داوطلبان متقاضی همان کد (با در نظر گرفتن نمره، سهمیه و سایر ضوابط) در اولویت قرار می‌گیرند، معرفی می‌کند. لذا به‌طور مثال چنانچه داوطلبی در اولین اولویت انتخابی خود قبول شود پذیرش او در همه یا تعدادی از اولویت‌های بعدی به هیچ‌وجه میسر نیست.
- درخواست تغییر یا افزایش رشته‌های انتخابی، بعد از تحویل فرم انتخاب رشته‌های تحصیلی، به هیچ‌وجه مورد قبول قرار نمی‌گیرد.
- انتخاب رشته فقط و فقط باید از گروه یا گروه‌های آزمایشی که داوطلبان امتحان داده و براساس کارنامه مجاز به انتخاب رشته شده، انجام شود. به‌عبارت دیگر انتخاب رشته‌های مربوط به سایر گروه‌های آزمایشی باطل است.
- به‌دلیل یکسان بودن کدرشته‌های گروه‌های آموزشی 2 و 3 چنانچه داوطلبی کدرشته‌ای را از گروه آزمایشی که در آن امتحان نداده انتخاب نماید، ممکن است این کدرشته، مشکلات زیادی برای داوطلب ایجاد کند.
- داوطلبانی که به‌عنوان پذیرفته‌شده‌ی نهایی دوره‌های روزانه‌ی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی آزمون سراسری اعلام شوند، به هیچ‌وجه مجاز به ثبت‌نام و شرکت در آزمون سراسری سال بعد نخواهند بود.
- در صورتی‌که علاقه‌مند به ادامه‌ی تحصیل در رشته‌های نیمه‌متمرکز هستید، لازم است با رعایت ضوابط، کد این‌گونه رشته‌های نیمه‌متمرکز را انتخاب نمایند.
- داوطلبان لازم است با توجه به امکانات مالی خود و خانواده‌هایشان، نسبت به انتخاب رشته‌های تحصیلی دارای شهریه (همانند دوره‌های نوبت دوم، پیام نور، دوره‌های نیمه‌حضوری و مؤسسات آموزش عالی غیرانتفاعی) اقدام نمایند.
- داوطلبان می‌بایست با در نظر داشتن شرایط خانوادگی و شخصی خود و محدودیت‌هایی که برای آنان وجود دارد، نسبت به انتخاب احتمالی رشته‌های تحصیلی دانشگاه‌هایی که در شهرستان یا استان محل اقامت آنها واقع نیست، اقدام نمایند.
- در زمان انتخاب رشته به شرایط خاص هر دانشگاه و مؤسسه آموزش عالی (امکانات، خوابگاه، دوری از محل اقامت و…) و نیز توضیحات مندرج در ستون ملاحظات مقابل هر یک از رشته‌ها توجه کنید.
- نمرات اکتسابی و رتبه‌ی خود را در نظر بگیرید و با توجه به واقعیت‌های موجود، انتخاب رشته کنید. ممکن است انتظارات بالا موجب شود تا موقعیت‌هایی را از دست بدهید.
- در مورد رشته‌هایی که به آنها علاقه دارید تحقیق نمایید و اطلاعات کافی به‌دست آورید. ممکن است رشته‌هایی مورد علاقه شما باشد که با خصوصیات شخصی‌تان (از نظر فیزیکی، روانی و…) سازگار نباشد.
- رشته‌ها را با توجه به توان علمی و استعداد تحصیلی خود انتخاب کنید تا در صورت قبولی، معضلاتی نظیر نیاوردن نمرات لازم در امتحانات دانشگاه، مشروط شدن، اخراج و یا تغییر رشته ایجاد نشود.
- در مورد اغلب مؤسسات آموزش عالی غیرانتفاعی، تغییر رشته و یا انتقال از یک رشته در مؤسسه‌ی غیرانتفاعی به رشته‌ی دیگری و یا مؤسسه‌ی غیرانتفاعی دیگری امکان‌پذیر نیست.
- تکرار کدرشته و انتقال پذیرفته‌شدگان دانشگاه پیام نور به سایر دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی ممنوع است.
- تکرار کدرشته‌ها در فرم انتخاب رشته‌های تحصیلی، شانس قبولی داوطلبان را در کدرشته‌ی انتخابی تکراری تغییر نمی‌دهد.
- اولویت انتخاب رشته بستگی به علاقه داوطلب دارد. درج کدرشته‌ای در اولویت اول یا آخر، شانس را در قبولی در آن رشته تغییر نمی‌دهد.
- می‌بایست در انتخاب رشته‌های تحصیلی دارای شرایط خاص (بورسیه‌ها)، ضوابط مربوط را در نظر بگیرید و در صورتی‌که جزء معرفی‌شدگان این رشته‌ها قرار گرفته‌اید، کد این رشته‌ها را با اولویت‌های ذکر شده در دفترچه‌ی شماره‌ی 2 انتخاب نمایید.
- در انتخاب کدرشته‌های تحصیلی دانشگاه پیام نور به ضوابط مربوط توجه کنید. در صورت عدم رعایت این ضوابط، کدرشته‌های انتخابی غیرمجاز از گزینش نهایی حذف خواهند شد.
- برخی از دانشگاه‌ها شرایط خاصی دارند (مانند دانشگاه‌های شاهد)، در انتخاب رشته‌های این‌گونه دانشگاه‌ها شرایط مربوط به آنها را در نظر بگیرید.
- شرایط تحصیل و تشکیل کلاس‌ها در رشته‌های تحصیلی دوره‌های نیمه‌حضوری دانشگاه‌ها همانند دانشگاه پیام نور است.
حتماً بخونید: بررسی بخش های مختلف کارنامه کنکور سراسری 1400
حتماً بخونید: مدارک و اطلاعات لازم برای ثبت نام در کنکور سراسری 1400 و نحوه تهیه آنها
حتماً بخونید: شرایط عمومی و اختصاصی ثبت نام در کنکور سراسری 1400