نقد و بررسی
ریاضیات تجربی جامع تست خیلی سبز (جلد اول)
چکیده
کتاب ریاضیات تجربی جامع تست خیلی سبز، در سال 1400 با بازنویسی و ویرایش شد و آخرین نسخه آن به بازار آمد. این کتاب کاملا رویکرد تستی دارد و هدف موفقیت در آزمون های آزمایشی و کنکور را دنبال می کند. در ادامه به بررسی کتاب تست ریاضیات جامع تجربی خیلی سبز می پردازیم. در این کتاب مطالبی که در کتاب های درسی ریاضی دهم، ریاضی یازدهم و ریاضی دوازدهم به شکل پراکنده آمده اند، یک جا گردآوری شده اند. مثلا تمام موضوعات تابع از کتاب های درسی در فصل اول گنجانده شده است. فهرست کتاب ریاضیات تجربی جامع تست خیلی سبز شامل شماره صفحه هر درس از هر فصل است (هر فصل شامل چند درس است). ضمنا در فهرست، منبع هر یک از مطالب در کتاب های درسی مشخص شده است. لحن کتاب رسمی، اما ساده و روان است و برخلاف کتاب های دیگر خیلی سبز، از لحن عامیانه و شوخی و … خبری نیست. در ادامه به بررسی کتاب ریاضی تجربی جامع خیلی سبز اثر رسول محسنی منش، سروش موئینی و کوروش اسلامی می پردازیم.
جلد اول این کتاب شامل درسنامه ها، تست های آنها و پاسخنامه کلیدی و جلد دوم شامل پاسخ تشریحی تست هاست. شایان ذکر است که فایل پی دی اف PDF کتاب به شکل رایگان در اپلیکیشن خیلی بوکز kheilibooks در دسترس است. جلد اول این کتاب شامل درسنامه و تست ها و جلد دوم پاسخنامه تشریحی آنهاست. جلد اول 640 صفحه و جلد دوم 396 صفحه است. این کتاب دارای 3312 عدد تست است. قبل از خرید اینترنتی کتاب ریاضیات جامع تجربی خیلی سبز ادامه این مطلب را بخوانید. حجم مطالب کتاب ریاضیات تجربی جامع تست خیلی سبز زیاد است و بدلیل جا دادن آن در 664 صفحه (جلد اول) نیازمند صفحه آرایی فشرده بوده است. مثلا این که بعد از هر درسنامه، تست ها بلافاصله در همان صفحه (نه اول صفحه بعد) شروع می شوند. البته با تمام فشردگی، با توجه به کادرهایی که برای تست ها و نکات در درسنامه مورد استفاده قرار گرفته، صفحه آرایی مرتب و شکیل است. از دو رنگ مشکی و سبز در جلد اول و دو رنگ مشکی و بنفش در جلد دوم استفاده شده و تنوع رنگی آنها کم است. کیفیت رسم نمودار ها و اشکال هم خوب است. کتاب کاغذ خوبی هم دارد. طرح روی جلد آن، همان طرح روی جلدی است که سال هاست خیلی سبز برای ریاضی تجربی خود استفاده می کند.
کتاب ریاضیات تجربی جامع تست خیلی سبز به شکل فشرده حجم زیادی از مطالب را در خود جای داده است. غلط های نگارشی و علمی در کتاب خیلی کم هستند. کتاب دارای درسنامه هایی است که برای آموزش به عنوان منبع دوم و تست های آن به عنوان منبع اول تست زنی می توانند مورد استفاده قرار بگیرند. با توجه به تعداد بالای تست های کتاب باید موازی با تدریس معلم یا برنامه آزمون های آزمایشی مورد استفاده قرار بگیرد. یکی از ویژگی های خاص کتاب ضمیمه جلد اول آن است. در این ضمیمه فرمول های مثلثات، فرمول های مشتق و موضوعاتی پایه ای مثل تجزیه عبارت درجه دوم، مخرج مشترک گیری و … آموزش داده شده است. اینها همه مواردی هستند که بلد نبودن آنها، دانش آموزان را در لابه لای حل تستها آزار می دهد.
آموزش (درسنامه)
در درسنامه های کتاب ریاضیات تجربی جامع تست خیلی سبز که در جلد اول قرار دارند، هر فصل به چند درس تقسیم شده اند. این تقسیم بندی ها به حدی است که هر درس دارای حجم کمی است و این موضوع می تواند برای خواننده حس خوبی به وجود آورد. درسنامه ها تا حد زیادی به شکل نکته و تست هستند. در آخرین نسخه درسنامه کل فصل پشت سر هم قرار گرفته اند. البته تقسیم درسنامه کل فصل به درس های کوچک و کم حجم باعث شده تا هر قست در یک وعده مطالعاتی قابل بررسی باشد. نکاتی که با توجه به شناخت مولفین از کنکور و سبک و سیاق آن نوشته شده اند. مثلا خیلی پیش می آید که در درسنامه ها جملاتی مثل این جمله را ببینید: “ گاهی اوقات هم نمودار توابع را می دهند و دامنه ترکیب آنها را می خواهند “ این جملات دقیقا تجربیات نویسندگان کتاب هستند که در حال انتقال به خواننده هستند. حال اگر دانش آموزی قبلا آموزش کافی را دیده باشد و خود بخشی از این نکات را طی حل سوالات متنوع تشریحی یا تستی تجربه کرده باشد، درسنامه این کتاب برای او به یک منبع غنی تبدیل می شود که با آن تمام دانسته های خود را مرور و طبقه بندی کند. ولی اگر مخاطب کتاب دارای پایه ضعیف باشد و بخواهد از این کتاب به عنوان اولین منبع آموزشی خود استفاده کند، چون درک عمیقی از علت نکات ندارد، ناچار به حفظ کردن آنها روی می آورد که در نهایت او را از حل تست ها عاجز می کند. در مقدمه کتاب ریاضیات تجربی جامع تست خیلی سبز به این موضوع اشاره شده که درسنامه دارای تمرین و تست است. تعداد تمارین (مثال ها) برای حل خواننده بسیار کم است و بیشتر تست می بینیم تا مثال تشریحی. البته با توجه به هدف گیری کتاب و محدودیت حجم آن این انتخاب بدیهی به نظر می رسد. در کل با توجه به اضافه شدن تمارین تشریحی به درسنامه ها (هرچند کم) این کتاب نسبت به کتب قدیمی تر این انتشارات پیشرفت محسوسی در درسنامه دارد. عموما در متن درسنامه مثال های حل شده ای قبل از ورود به اولین تست از هر موضوع وجود دارد. ولی در بعضی موارد این مثال ها وجود ندارند. مثلا در شروع تابع مرکب هیچ مثال آموزشی قبل از ورود به تست ها وجود ندارد. این در حالی است که دانش آموز تجربی تابع مرکب را در سال دوازدهم یاد می گیرد و قبلا هم از آن نمونه سوالی ندیده است. همان طور که گفته شد علاوه بر مثال ها، تست هایی در درسنامه هستند که تلاش شده تیپ های متنوع تستی را پوشش دهند. در مقدمه هم ذکر شده که تست ها در درسنامه با ترتیب ساده به سخت چیده شده اند و باید گفت که تا حد زیادی این ادعا قابل قبول است. تست های ساده ابتدایی، می تواند قبل از هر چیز اعتماد به نفس خواننده را بسازد.
مواردی از ویژگی های نسخه جدید در درسنامه:
- بخش های خارج از کتاب درسی مثل محور کتانژانت در دایره مثلثاتی حذف شده اند یا اشاره شده که این موضوع در کتاب درسی نیست. از دیگر موارد اینچنینی می توان به معادله tan x=tan a اشاره کرد که به خارج بودن آن از سرفصل کتاب درسی اشاره شده.
- بخش هایی مثل اتحادهای مثلثاتی کاملا ادغام شده اند و بخش های دوازدهم و پایه آن به شکل یکپارچه در کنار هم آمده اند.
- در بخش حد های مبهم، تنها هم ارزی برنولی همچنان وجود دارد و شاید توضیحات آن چندان کافی بنظر نرسد.
- در پایان کتاب یک پوستر قرار گرفته که می توانید آن را جدا کنید و در محل مناسبی نصب کنید. این پوستر شامل اطلاعاتی است که حفظ کردن آنها ضروری است. مثلا فرمول های مثلثاتی، روابط مساحت و حجم شکل های مختلف، انواع نقاط مشتق ناپذیر و … در این پوستر جمع بندی شده اند.
- در ابتدای کتاب یک بخش دو صفحه ای به نام مقدمات قرار دارد که اشتباهات رایج دانش آموزان و مواردی که دانستن آنها از پایه های قبل تر نیاز است، مرور شده اند.
تست (تمرین)
اولین موضوع درباره تست های کتاب ریاضیات تجربی جامع تست خیلی سبز، کمیت بالای آنهاست. این کتاب 3312 تا تست دارد که تا حد زیادی با توجه به اهمیت مطالب به شکل مناسبی به فصول مختلف توزیع شده است. مثلا تابع 550 تست دارد که نشان می دهد که علاوه بر پوشش تیپ های متنوع تستی دانش آموزان را در موضوع بانک تست از کتب دیگر بی نیاز می کند. در بین تست ها، تمارین کتاب درسی که تبدیل به تست شده اند، با عنوان »کتاب درسی« متمایز شده اند. این نشان می دهد که تست ها با سیاست های کلی کتاب درسی همسو هستند. ضمنا تست های کنکور سراسری داخل و خارج از کشور نیز در بین تست ها دیده می شوند. ضمنا تعدادی از تست های کانون فرهنگی آموزش (قلم چی) هم در تست ها دیده می شود. درباره ترتیب تستها باید به این موضوع اشاره کرد که تلاش شده ترتیب ساده به سخت رعایت شود. تست های پایانی هر درس با علامت شکلک ذره بین دار مشخص شده اند که تست هایی هستند که بالاتر از سطح کنکور هستند و همه دانش آموزان نباید روی آنها وقت بگذارند. با توجه به درس به درس بودن هر فصل تست های هر درس بعد از درسنامه آن درس آمده ولی از نظر تیپ، تست ها طبقه بندی نشده اند. پاسخنامه کلیدی تست ها در جلد اول و پاسخنامه تشریحی در جلد دوم کتاب ریاضیات تجربی جامع تست خیلی سبز آمده است. درباره پاسخ های تشریحی چند نکته قابل ذکر است. یکی کامل بودن آنهاست. پاسخ ها با مخاطب خود حرف زده اند و فقط به نوشتن فرمول ها و روابط به زبان ریاضی بسنده نکرده اند و مراحل را عموما توضیح داده اند. در خیلی از پاسخ ها روش دوم یا روش سریع تر (مثلا عددگذاری و رد گزینه) ارائه شده که می تواند به شکوفایی ذهن خواننده کمک کند. در بعضی موارد در پاسخ ها نکات مهم درسنامه مرور شده اند.
مواردی از ویژگی های نسخه جدید در تست ها:
- در کنار هم تست ها یک شکلک قرار گرفته که خود دانش آموز، خندان یا گریان بودن آن را مشخص می کند. در واقع با این کار سطح بندی تست ها به خود خواننده محول شده است. این ایده جالب باعث می شود که خواننده بدون ترس اولیه از سطح بندی رایج کتاب ها وارد حل آن شود و بعدا به تست هایی که برای خودش سخت بوده مراجعه و تحلیل کند.
- تعدادی از تست ها با شکلک آبی مشخص شده اند که جز تیپ های خیلی مهم هستند و برای زمانی که میخواهید مرور کنید یا زمان کمی برای مطالعه دارید مناسب است.
جدول کمی تست ها
| فصل |
عنوان |
تعداد تست |
| 0 |
قدرمطلق و جزءصحیح |
51 |
| 1 |
تابع |
499 |
| 2 |
مثلثات |
342 |
| 3 |
حد و پیوستگی |
304 |
| 4 |
مشتق |
340 |
| 5 |
کاربرد مشتق |
168 |
| 6 |
هندسه (تفکر تجسمی و …) |
158 |
| 7 |
احتمال |
220 |
| 8 |
معادله درجه دوم و سهمی |
165 |
| 9 |
معادله، نامعادله و تعیین علامت |
109 |
| 10 |
هندسه تحلیلی |
95 |
| 11 |
توابع نمایی و لگاریتمی |
151 |
| 12 |
توان های گویا و عبارت های جبری |
97 |
| 13 |
مجموعه و بازه |
59 |
| 14 |
الگو و دنباله |
131 |
| 15 |
شمارش، بدون شمردن |
155 |
| 16 |
آمار |
103 |
| 17 |
هندسه |
165 |
| مجموع |
3312 |
بیشتر
کمتر
فهرست کتاب
ریاضیات تجربی جامع تست خیلی سبز (جلد اول)
| عنوان |
صفحه |
| فصل اول تابع |
|
| مفهوم تابع (بازنمایی های تابع ،مقدار تابع، نمایش جبری تابع) |
9 |
| دامنه ،تساوی دو تابع ، برد |
18 |
| انتقال نمودارها |
30 |
| انواع تابع ثابت ، خطی ، همانی ، گویا |
47 |
| توابع چند جمله ای |
54 |
| توابع یکنوا |
59 |
| اعمال جبری |
66 |
| ترکیب توابع |
73 |
| تابع یک به یک و وارون تابع |
85 |
| فصل دوم : مثلثات |
|
| نسبت های مثللثاتی |
109 |
| دایرۀ مثلثاتی |
116 |
| درجه و رادیان |
125 |
| اتحاد های مثلثاتی |
130 |
| زاویه های ترکیبی |
134 |
| نسبت های مثلثاتی دوبرابر |
140 |
| نمودارهای سینوس و کسینوس و دورۀ تناوب |
148 |
| معادلۀ مثلثاتی |
161 |
| تابع تانژانت |
173 |
| فصل سوم : حد و پیوستگی |
|
| تقسیم چند جمله ای ها |
178 |
| همسایگی |
181 |
| فرایند حدی و محاسبۀ حد |
183 |
| رفع ابهام |
196 |
| پیوستگی |
212 |
| حد بینهایت |
220 |
| حد در بی نهایت |
227 |
| فصل چهارم : مشتق |
|
| آشنایی با مفهوم مشتق |
239 |
| مشتق گیری |
246 |
| خط مماس |
264 |
| مشتق چپ و راست و مشتق پذیری |
268 |
| آهنگ تغییر |
285 |
| قاعدۀ هوپیتال |
292 |
| فصل پنجم: کاربرد مشتق |
|
| اکسترمم های نسبی تابع |
296 |
| نقطۀ بحرانی |
310 |
| اکسترمم های مطلق |
315 |
| بهینه سازی |
321 |
| فصل ششم: هندسه |
|
| تفکر تجسمی |
327 |
| آشنایی با مقاطع مخطروطی – بیضی |
337 |
| دایره |
347 |
| فصل هفتم: احتمال |
|
| فضای نمونه ای و پیشامد |
361 |
| احتمال رخداد یک پیشامد(اندازه گیری شانس) |
369 |
| قوانین احتمال |
377 |
| احتمال شرطی |
381 |
| پیشامدهای مستقل |
389 |
| قانون احتمال کل |
395 |
| فصل هشتم: مجموعه |
|
| مجموعه های اعداد ،بازه، محموعه های متنهای ونامتناهی |
404 |
| جبر مجموعه ها |
411 |
| فصل نهم: الگو و دنباله |
|
| الگو |
418 |
| دنبالۀ حسابی |
425 |
| دنبالۀ هندسی |
431 |
| فصل دهم: توان های گویا و عبارت های جبری |
|
| ریشه nام و توان |
440 |
| توان ها |
444 |
| عبارت های جبری |
449 |
| فصل یازدهم: قدر مطلق و جزء صحیح |
|
| قدر مطلق |
462 |
| جزء صحیح |
473 |
| فصل دوازدهم: معادلۀ درجه دوم و سهمی |
|
| معادلۀ درجه دوم |
480 |
| معرفی نمودار تابع درجه دوم(سهمی) |
496 |
| نوشتن های معادلۀ سهمی |
500 |
| فصل سیزدهم:معادلۀ ، نامعادلۀ و تعییت علامت |
|
| معادلات گویا |
509 |
| معادلات رادیکالی |
512 |
| تعیین علامت |
516 |
| فصل چهاردهم:هندسۀ تحلیلی |
|
| یادآوری و تکمیل معادلۀ خط |
526 |
| فاصلۀ دو نقطه(محاسبۀ طول پاره خط) |
534 |
| نقطه وسط پاره خط |
536 |
| فاصله نقطه از خط |
541 |
| فصل پانزدهم: توابع نمایی و لگاریتمی |
|
| تابع نمایی و ویژگی های آن |
546 |
| تابع لگاریتمی و ویژگی های آن |
554 |
| ویژگی های لگاریتم |
559 |
| معادلات لگاریتمی |
564 |
| کاربرد توابع نمایی و لگاریتم |
568 |
| فصل شانزدهم: شمارش،بدون شمردن |
|
| شمارش |
571 |
| جایگشت |
577 |
| ترکیب |
583 |
| جایگشت ها با حضور اشیای تکراری |
593 |
| فصل هفدهم: هندسه |
|
| ترسیم های هندسی |
597 |
| استدلال |
602 |
| نسبت و تناسب |
605 |
| تشابه مثلث ها |
613 |
| روابط طولی در مثلث قائم الزاویه |
622 |
| فصل هجدهم: آمار |
|
| مقدمه ای بر علم آمار،جامعه،نمونه،متغییر و انواع آن |
626 |
| آمار توصیفی(معیارهای گرایش به مرکز) |
628 |
| معیارهای پراکندگی |
633 |
خیلی سبز
