ماجرای بیست زیست شناسی دهم خیلی سبز

چکیده

با افزایش ضریب معدل در کنکور، امتحانات نهایی اهمیت بیشتری پیدا کرده‌اند. بنابراین، استقبال ویژه‌ای از کتاب‌های کار که حاوی تمرینات و پرسش‌های متنوع است صورت گرفته است. اینکه چه کتابی را تهیه کنیم تا در کمترین زمان ممکن بیشترین بازده را داشته باشد ممکن است دانش‌آموزان را دچار سردگمی کند.

بر این اساس سعی می‌کنیم تا در این بخش، به بررسی کتاب زیست شناسی دهم ماجراهای من و درسام از انتشارات خیلی‌سبز که برای امتحان نهایی تالیف شده است، بپردازیم. درسنامه‌های ساده و شیوا به‌همراه تمرینات مفهومی و پاسخنامه تشریحی، کل محتویات کتاب حاضر را تشکیل می دهند.

در فهرست کتاب، به‌طور کامل تمام قسمت‌ها از جمله گفتارها، آزمون‌ها، پاسخنامه‌ها و سایر نمونه سوالات وجود دارد. با توجه به درسنامه‌های ساده و روان که با لحن رسمی به توضیح و آموزش مطالب می‌پردازد و همچنین تمرینات استاندارد و با سطح کیفی مطلوب، می‌توان اظهار داشت که استفاده از کتاب حاضر قطعاً تاثیر فراوانی در کسب نمره بالا در درس زیست‌شناسی دارد.

اندازه و فونت نوشته‌ها برای مطالعه مناسب بوده و شکل‌ها و نمودارها به‌همراه جداول، به‌خوبی و با رنگ‌بندی و برجستگی کامل در کتاب حاضر چاپ شده است. در فصل آخر که تمام مباحث بصورت چکیده قرار دارد، مطالب بسیار فشرده و با فاصله بسیارکم قرار دارد که بهتر بود کمی فواصل بین جملات بیشتر می‌شد تا مشکلی برای مطالعه ایجاد نکند.

جنس کاغذ کتاب ماجراهای من و درسام زیست شناسی دهم خیلی سبز، سفید بوده و کیفیت آن مناسب است. طرح روی جلد مشخصی برای کتاب حاضر طراحی نشده و برای جذابیت بیشتر کتاب بهتر بود تصاویر علمی یا مطالب پزشکی به جلد آن اضافه شود.

کتاب زیست‌شناسی دهم ماجراهای من و درسام خیلی‌سبز، با درسنامه های ساده و روان و همچنین تمرینات باکیفیت مطلوب، می‌تواند منبع مناسبی برای امتحانات نهایی دانش‌آموزان باشد. در مجموع، سطح کیفی پرسشنامه‌های کتاب حاضر بالاتر از درسنامه‌ها است. طرح سوالات متنوع، ترکیبی و فراوان از ویژگی‌های جذاب این‌کتاب به حساب می‌آید. مطالعه این‌کتاب همزمان با تدریس دبیر توصیه می شود.

درسنامه زیست‌ شناسی 10 ماجراهای من و درسام خیلی سبز

در ابتدای هر فصل یک پیشگفتار ساده وجود دارد که با زبانی طنز توضیحاتی کوتاه در مورد گفتارها و بخش‌های مختلف فصل می‌دهد. درسنامه به‌خوبی مطالب و بخش‌های مهم کتاب درسی را بدون حاشیه و ذکر جملات زائد، بصورت کوتاه و نکته‌ای ارائه می‌دهد. بخش‌هایی از کتاب درسی که توضیحات گنگ و سربسته دارد در درسنامه بصورت روشن و واضح بیان شده است.

به‌عنوان مثال؛ انواع گردش خون و بخش‌های مختلف ساختار قلب با توضیحات کوتاه و ساده به‌خوبی بیان شده است و یا در مبحث گوارش، وظایف یاخته‌های کناری و اصلی در صفحه 36 به‌صورت خلاصه و با فلش نشان داده شده است. این روند آموزشی می‌تواند به تفهیم بیشتر مطالب به دانش‌آموزان ضعیف و متوسط کمک کند.

نکات مربوط به شکل‌ها و تصاویر نیز درون درسنامه‌ها قابل مشاهده است. به‌عنوان مثال؛ تمام نکات تصویر دریچه‌های قلب در کتاب درسی، در صفحه 96 نوشته شده است. از جمله این نکات می‌توان به «دریچه های سینی و ششی کوچک‌ترین و دریچه سه لختی بزرگ‌ترین است.» اشاره کرد.

پاسخ به فعالیت‌های مهم کتاب درسی، از دیگر ویژگی‌های درسنامه‌ها است. به‌عنوان مثال؛ در فعالیت صفحه 52 این پرسش مطرح شده که «چرا فرستادن پیام از گره دهلیزی بطنی به درون بطن، با فاصله زمانی انجام می‌شود؟» که پاسخ آن در صغحه 101 کتاب ماجراهای من و درسام خیلی‌سبز وجود دارد.

حجم درسنامه‌ها با توجه به اینکه کتاب ماجراهای من و درسام زیست شناسی دهم پر از نکته و مطالب و توضیحات فراوان است، منطقی و معقول بنظر می‌رسد. با وجود اینکه درسنامه‌ها نکات مختلف را پوشش می‌دهد، اما برخی از نکات مفهومی از قلم افتاده است.

به‌نظر می‌رسد، در نگارش درسنامه‌ها از عمق‌دادن به مطالب و تفسیر جزئیات خودداری شده است. به‌عنوان مثال؛ اینکه «پیراشامه جزء لایه‌های سازنده دیواره قلب نیست» و یا «در برون‌شامه بافت پوششی در خارج و بافت پیوندی در داخل قرار دارد.» در درسنامه‌ها وجود ندارد.

توضیحات درسنامه‌ها برای پاسخ‌گویی به سوالات انتهایی هر بخش کافی است. با وجود اینکه نمونه سوالات امتحانات نهایی در پرسشنامه‌ها وجود دارد، اما بهتر بود که از این نمونه سوالات بصورت مثال درون درسنامه‌ها استفاده می‌شد تا فرایند آموزش و یادگیری به بهترین شکل انجام شود.

تمام مطالب و موضوعات زیست‌شناسی دهم، در فصل آخر به صورت کوتاه و خلاصه جمع‌بندی شده تا دانش‌آموزان بتوانند در مدت زمان کوتاه مرور داشته باشند. با تمام این تفاسیر می‌توان گفت که درسنامه این کتاب برای دانش‌آموزان ضعیف و متوسط (و نه قوی) منبع مناسبی تلقی می‌شود.

سوالات ماجراهای من و درسام زیست شناسی دهم خیلی سبز

پس از پایان هرگفتار تمرینات مختلف متشکل از انواع سوال بدون طبقه‌بندی خاصی در پرسشنامه‌ها قرار گرفته است. مطابق انتظار تیپ‌های مختلف سوال اعم از جای‌خالی، صحیح و غلط، تستی و… را در پرسشنامه مشاهده می‌کنیم. اغلب سوالات تالیفی هستند اما تعداد کمی نیز، نمونه سوال آزمون هماهنگ کشوری سال 1402 در پرسشنامه قرار داده شده است.

با توجه به اهمیت فراوان شکل‌ها و تصاویر کتاب درسی، به این سوالات توجه ویژه‌ای شده است. به‌عنوان مثال؛ در فصل تبادلات گازی، حدود 50% سوالات از تصاویر مطرح شده است. با وجود اینکه با مطالعه درسنامه‌ها می‌توان به اغلب سوالات پاسخ صحیح داد، اما برای پاسخ دهی به برخی از پرسش‌ها، نیاز به تجزیه و تحلیل بیشتری وجود دارد.

به‌عنوان مثال؛ می‌دانیم که موسین موجود در بزاق یک کربوهیدرات است اما در سوال 62 صفحه 37 در قالب پرسش صحیح و غلط این گزاره مطرح شده که «موسین مولکولی است که در ساختار آن عنصر نیتروژن وجود ندارد». طرح این نوع سوالات در پرسشنامه‌ها، نشان از کیفیت مطلوب و مناسب پرسش‌ها دارد.

با این وجود سطح سوالات خیلی سخت نیست و با مطالعه دقیق درسنامه‌ها می‌توان به اغلب سوالات پاسخ مناسب داد. علاوه بر کیفیت مطلوب سوالات، تعداد آن نیز بسیار مناسب است. به‌عنوان مثال؛ 246 سوال برای فصل گوارش طرح شده است. در کل هر چقدر که دانش‌آموزان بیشتر نمونه سوال حل کنند، یادگیری آنها نیز بیش‌ازپیش ارتقا می‌یابد و به موضوعات و مباحث تسلط بیشتری پیدا می‌کنند.

برای اینکه دانش‌آموزان بتوانند خود را در شرایط امتحان قرار دهند، در پایان هر فصل کتاب ماجراهای من و درسام زیست شناسی دهم خیلی سبز، یک آزمون 20 نمره‌ای از سوالات امتحانی مدارس برتر قرار داده شده است. دانش‌آموزان می‌توانند در این شرایط و در مدت زمان مشخص شده، دانسته‌های خود را محک بزنند. در انتهای هرفصل پاسخنامه تشریحی قرار دارد که به توضیح و آنالیز برخی سوالات می‌پردازد.

با توجه به اینکه تعداد سوالات بسیار زیاد و سطح سوالات نیز معقول است؛ بنابراین نیازی به توضیح و تفسیر تمام سوالات نیست. با تمام مزایایی که در مورد تمرینات ذکر شد، می‌توان اذعان داشت که سطح کیفی و کمی پرسشنامه مطلوب بوده و قطعاً منجر به پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در درس زیست‌شناسی می‌شود.

تعداد سوالات زیست 10 ماجراهای من و درسام خیلی سبز