کتاب «استالین» یک اثر غیر داستانی در قالب زندگی نامه و با محوریت تاریخ کشور اتحاد جماهیر شوروی می باشد؛ که آقای ادوارد استانیسلافوویچ رادزینسکی (راژینسکی) تاریخ نگار، نمایشنامه نویس و محقق برجسته روسی آن را به رشته تحریر درآورده است. این کتاب تاریخی اولین بار در سال ۱۹۹۶، پس از سال ها تحقیق، پژوهش و مطالعه نویسنده، منتشر شد.
آقای رادزینسکی برای نگارش کتاب استالین، از مصاحبه و نامه نگاری با افراد زنده و بازماندگان دوران استالین در گوشه و کنار جهان و نیز مطالعه اسناد بسیار مهم موجود در بایگانی های دولتی، حزبی و کا.گ.ب _که تا قبل از فروپاشی شوروی جزو اسناد فوق محرمانه و غیر قابل دسترسی به شمار می رفتند_ استفاده کرد. او برای آماده سازی کتاب استالین، بیش از ۲۰ سفر به اقصی نقاط جهان داشت و بیش از ۲ هزار سند دست اول آرشیوی را مطالعه کرد.
زمانی که در سال ۱۹۹۱ این آرشیو محرمانه در اختیار عموم قرار گرفت، او به مطالعه این اسناد پرداخت و بر اساس شواهد مستند دست به نگارش کتاب زندگی نامه «استالین» زد. این اثر بلافاصله پس از انتشار مورد توجه خوانندگان و منتقدان قرار گرفت و نقد های مثبت بسیاری از سراسر جهان دریافت کرد و تبدیل به کتابی پرفروش شد.
پس از اینکه دامنه شهرت کتاب استالین به ایران رسید، آقای آبتین گلکار دست به ترجمه آن زد و نشر پرافتخار و خوش نام ماهی آن را در ۶۸۰ صفحه و در سال ۱۳۹۳ منتشر کرد. استقبال از کتاب استالین به اندازه ای زیاد بود که بارها تجدید چاپ شد تا آنجا که در سال ۱۴۰۰ به چاپ هشتم نیز رسید. همچنین این اثر در سی و سومین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، به عنوان «کتاب سال ایران» انتخاب شد.
کتاب «استالین» شامل بیوگرافی کامل جوزف استالین، رهبر اتحاد جماهیر شوروی، است که تمام وقایع زندگی او از تولد تا مرگ وی را پوشش می دهد. نویسنده کتاب آقای رادزینسکی، در این کتاب به بررسی حوادث مهم تاریخی شوروی در زمان رهبری استالین پرداخته و به نقل تمام ماجراهایی که این دیکتاتور به نوعی در جریان وقوع آن دخیل بوده دست زده است.
این کتاب روایتگر وقایعی چون مبارزات استالین علیه حکومت تزاری، تبعید و فرار او از اردوگاه، ماجرای آشنایی اش با لنین و تروتسکی، چگونگی قدرت گرفتن اش با کمک لنین، تثبیت قدرت مخوف او و در نهایت نیم قرن تاریخ وحشتناک و خونبار شوروی می باشد. نویسنده در این کتاب به خوانندگانش نشان می دهد که چگونه یک جوان ساده انقلابی، بی تجربه و نا آشنا به امور کشور داری، ممکن است تبدیل به قدرتمند ترین رهبر شوروی و سپس وحشت آفرین ترین مرد جهان شود.
او در این کتاب از دسیسه های کرملین، جریان برخورد های دوگانه سیاستمداران و خنجر از پشت زدن هایشان، و زندگی خصوصی طبقه حاکم امپراتوری شوروی پرده برداری می کند. همچنین نویسنده به کالبد شکافی رابطه فرادستی استالین با افراد قدرتمند زمانه اش، نظیر لنین، تروتسکی، هیتلر، چرچیل و روزولت پرداخته و توضیح می دهد که چرا همگی این مردان تاریخ ساز به نوعی فریب استالین را خوردند و در حقیقت ابزار دست او شدند.
کتاب «استالین» اولین زندگی نامه تمام عیار از جوزف استالین، دیکتاتور شوروی می باشد که دارای چیزی است که هیچ بیوگرافی پیش از آن به طور کامل به آن دست نیاورده؛ و آن «حقیقت کامل» است. ادوارد رادزینسکی با دسترسی به آرشیو های مخفی روسیه، تصویری از قدرتمند ترین مرد شوروی ترسیم می کند که بیش از آنچه که تاکنون توصیف یا تصور شده، محاسبه گر، بی رحم و دیوانه است. استالین مردی بود که قدرت برایش همه چیز، ترور یک سلاح مفید، و فریب یک همراه همیشگی بود.
رادزینسکی در این کتاب داستان زندگی استالین را به سه بخش تقسیم می کند. او با دوران کودکی وی شروع کرده، سپس دوران انقلابی جوانی و در نهایت دوران استالین به عنوان رهبر قدرتمند اتحاد جماهیر شوروی را روایت می کند. او به طرز هیجان انگیزی در این کتاب گذشته را زنده می کند و تاریخ را پیش چشم مخاطب می آورد.
ادوارد استانیسلافوویچ رادزینسکی سال ۱۹۳۶ در مسکو متولد شد. این نمایشنامه نویس، فیلمنامه نویس و محقق روسی، نویسنده بیش از چهل کتاب مهم در زمینه های گوناگون است. این نویسنده و مورخ روس در ابتدا نویسندگی را با نمایش نامه نویسی شروع کرد. اولین نمایش نامه او «درباره عشق» نام داشت که با استقبال منتقدان مواجه شد.
رادزینسکی عمده شهرت خود را به خاطر تألیف کتاب های زندگی نامه تاریخی که پس از ۱۹۸۰ از زندگی افراد مشهوری چون «تزار نیکلای دوم»، «الکساندر دوم»، «راسپوتین» و «جوزف استالین» نوشت، کسب کرده است. رادزینسکی خود مدعی است که کتاب «استالین» یکی از بزرگ ترین پروژه های تاریخ نگاری او می باشد.
آثار این نویسنده معمولا پس از انتشار به سرعت مورد استقبال مخاطبان قرار گرفته و به زبان های گوناگون ترجمه می شوند. از جمله کتاب های به فارسی ترجمه شده از او می توان به «راسپوتین» با ترجمه بیژن اشتری اشاره کرد.
ترجمه این اثر بی نظیر توسط آقای آبتین گلکار صورت گرفته که ترجمه کتاب های مهم دیگری از جمله «بازرس» نوشتۀ نیکلای واسیلیویچ گوگول، «آشیانۀ اشراف» نوشتۀ ایوان سرگی یویچ تورگنیف و «اتاق شماره ۶» نوشتۀ آنتوان پاولوویچ چخوف را در کارنامه حرفه ای خود دارند.
در بخش هایی از کتاب استالین می خوانیم:
هر روز بزرگترین کشور جهان با نام او که بر زبان ها جاری بود از خواب برمی خواست. هر روز نام او از رادیو به گوش می رسید، در سرود ها طنین می انداخت، در صفحات همه روزنامه ها به چشم می خورد. این نام را به مثابه بزرگترین افتخار، بر روی کارخانه ها، کالخوز ها، خیابان ها و شهر ها می گذاشتند. با نام او سربازان به پیشباز مرگ می رفتند. استالین گراد در زمان جنگ تلفات وحشتناکی داد، زمین به دملی پر از مهمات تبدیل شد، ولی شهری که نام او را بر خود داشت تسلیم دشمن نشد. به هنگام محاکمات سیاسی ساخته و پرداخته او، قربانیان در لحظه مرگ نام او را ستایش می کردند، و در اردوگاه ها، جایی که میلیون ها انسان رانده شده به پشت سیم های خاردار مسیر رود ها را عوض می کردند و فراسوی مدار قطبی شهر می ساختند و در دسته های صد هزار نفری می مردند، همه این کار ها زیر تصاویر چهره او انجام می گرفت.
او با آگاهی از نقشه های استالین، در تدارک طرح بارباروسا بود. او که می دانست استالین احتمال حمله آلمان را نمی دهد، از اطمینان استالین بهره جست و تصمیم جنون آمیزی گرفت. هیتلر با امید به ضعف ارتش استالین، که در فنلاند به اثبات رسیده بود، امید به نفرت مردم از بلشویسم، و امید به عنصر غافلگیری، دست به این کار زد. او ایمان داشت که این کار پیروزی برق آسایی را نصیبش خواهد کرد، زیرا تنها راه نجات همین بود.
استالین در سراسر سال ۱۹۳۲ بی وقفه به مبارزه ادامه داد. او بی رحمانه مدرسه بوخارین را به باد حمله گرفت تا بوخارین نابغه دیگر کسی را نداشته باشد تا برایش خودنمایی کند. آنا لارینا (همسر بوخارین) حکایت می کند: روزی بوخارین هنگام خروج از جلسه پولیت بورو متوجه شد که مداد محبوبش را گم کرده است. به اتاق جلسه باز می گردد و در همان حال که به دنبال مدادش کف اتاق خم شده بود، کاغذی را می بیند که با خط استالین روی آن نوشته بود: باید شاگردان بوخارین را از میان برداشت. این واقعه در سال ۱۹۲۹ رخ داده بود.
انتشارات ماهی
