«تاریخچه کوتاهی از فلسفه» نام اثری مشهور از نایجل واربرتون است که برای اولین بار، در سال 2011 منتشر شد. این کتاب یکی از جدیدترین و بهترین آثار تألیفی واربرتون محسوب می شود و در سراسر دنیا، با استقبال گسترده ای مواجه شده است. در ایران نیز، کتاب تاریخچۀ کوتاهی از فلسفه، جزو آثار پرفروش حوزه فلسفه برای نوآموزان محسوب می شود.
نایجل واربرتون در این اثر کوشیده است تا به خلاصه ترین و ساده ترین حالت ممکن، شرحی از سرگذشت تاریخی فلسفه به مخاطب ارائه کند. زبان این کتاب بسیار ساده است و مهم تر از آن، با چاشنی طنز همراه شده است. این دو اتفاق موجب شده تا کتاب حاضر به یکی از جذاب ترین و خواندنی ترین کتاب های مقدماتی فلسفه تبدیل شود.
از طرفی دیگر، نویسنده روش منظم و طبقه بندی شده ای را برای نوشتن کتاب خود انتخاب کرده است. واربرتون در هر بخش به فیلسوف یا فیلسوفانی با نظریاتی مشابه پرداخته است و با دید آموزشی و انتقادی، داستان زندگی و فلسفه ورزی و سهم آن ها از تشکیل فلسفۀ غرب را موشکافی کرده است.
به طور کلی کتاب تاریخچه کوتاهی از فلسفه از 38 فصل کوتاه تشکیل شده است که هر بخش، عنوانی جذاب نیز دارد، مانند: مردی که زیاد سوال می پرسید (سقراط و افلاطون)، چه کسی نخ های ما را می کشد؟ (آگوستین)، آیا ممکن است در رویا باشید؟ (رنه دکارت)، واقعیت خیالی (ایمانوئل کانت)، خب که چی؟ (سی. اس. پرس و ویلیام جیمز)، فیلسوف بی خدا (فریدریش نیچه)، آیا پادشاه کنونی فرانسه طاس است؟ (برتراند راسل)، مردی که سوال نمی کرد (هانا آرنت)، خرمگس مهم (پیتر سینگر) و…
در هر قسمت از این اثر خواندنی، شاهد بیان زیباترین و جذاب ترین مثال ها و نظریه های هر فیلسوف هستیم و زبان طنزگونۀ نویسنده، کششی دو چندان به متن کتاب بخشیده است. کتاب تاریخچه کوتاهی از فلسفه نه تنها برای نوآموزان و علاقه مندان به فلسفه، بلکه برای کسانی که نسبتا با فلسفه و فیلسوفان آشنا هستند نیز، حرفی برای گفتن دارد.
نایجل واربرتون فیلسوف و نویسندۀ بزرگ انگلستانی است. او در دانشگاه کمبریج انگلستان مدرک دکترای خود را دریافت کرد و تا قبل از کسب مقام استادی در دانشگاه «اوپن» انگلستان، در دانشگاه ناتینگهام به سخنرانی های تخصصی مشغول بود. واربرتون بیشتر شهرت خود را مدیون نوشتن کتاب های فلسفه به زبان ساده برای مخاطبین عام می باشد؛ به خصوص برای نوشتن کتاب «الفبای فلسفه».
او علاوه بر نوشتن کتاب های فلسفی برای مخاطبین عام، نوآموزان و علاقه مندان به فسلفه، تعدادی آثار تخصصی در مورد فلسفۀ «زیبایی شناسی» و «اخلاق کاربردی» نیز دارد. از جمله دیگر آثار ترجمه شده از نایجل واربرتون می توان به کتاب های «اندیشیدن؛ گام نخست در تفکر نقادانه» و «آثار کلاسیک فلسفه» اشاره کرد.
اولین و نام آشنا ترین ترجمه از کتاب تاریخچه کوتاهی از فلسفه، توسط مریم تقدیسی صورت گرفته و نشر ققنوس آن را منتشر کرده است. از جمله دیگر آثار ترجمه شده توسط مریم تقدیسی می توان به کتاب های «اَبَر مغز» اثر دیپاک چوپرا، «مغلطه» اثر جمی وایت و «چطور زندگی کنیم؟» اثر سارا بیکول اشاره کرد.
در بخش هایی از کتاب تاریخچه کوتاهی از فلسفه می خوانیم:
ژان پل سارتر اعتقاد داشت که وجود ما در این دنیا علتی ندارد. انسان بودن طریقۀ خاصی ندارد. انسان می تواند کاری را که می خواهد در این دنیا انجام دهد و هدفش را انتخاب کند. همۀ ما آزادیم. هیچ کس جز خود شما نمی تواند برای زندگیتان تصمیم بگیرد. اگر شما در حال حاضر احساس غم می کنید، در واقع خودتان این احساس را انتخاب کرده اید و مجبور نیستید غمگین باشید. اگر غمگین هستید خودتان مسئولید. سارتر می‌گوید: «انسان محکوم به آزادی است.» سارتر می‌گوید دورویی یعنی گریز از آزادی، یعنی به خود دروغ گفتن و باور کردن، و آن دروغ این است: شما برای تصمیم گیری در مورد زندگی تان واقعاً آزاد نیستید، در حالی که اعم از اینکه این آزادی را بخواهید یا نه، آزادید.
بهترین روش زندگی از نظر اپیکور:
ساده زندگی کنید، نسبت به اطرافیانتان مهربان باشید و در کنار دوستانتان از زندگی لذت ببرید. به این ترتیب، به اکثر خواسته هایتان دست خواهید یافت و دیگر خواسته تان چیزی نخواهد بود که نتوانید به آن دست پیدا کنید. اگر پول کافی ندارید و خواسته تان خریدن یک ویلاست، همیشه در ناامیدی و ناراحتی به سر خواهید برد. کل عمرتان را صرف کار کردن برای رسیدن به چیزی که خارج از توانتان است نکنید. روش بهتر این است که ساده زندگی کنید. اگر خواسته هایتان ساده باشند تحققشان هم ساده خواهد بود و زمان و انرژی بیشتری هم برای لذت بردن از زندگی خواهید داشت. به اعتقاد او، انسان باید از بیشتر و بیشتر خواستن اجتناب کند. او و پیروانش به جای غذاهای نامتعارف و گران قیمت به خوردن نان و آب اکتفا می کردند. اپیکور فلسفۀ خود را در این سنگ نبشته خلاصه کرده است: نبوده ام؛ بوده ام؛ نیستم؛ اهمیت نمی دهم.
آنچه سقراط را خردمند ساخته بود این بود که مرتب در حال سوال کردن بود و همیشه آماده بود تا درباره ی عقایدش بحث کند. سقراط میگفت زندگی تنها در صورتی ارزش زندگی کردن دارد که درباره ی کاری که انجام میدهید فکر کنید. یک نمونه از این سوالات، گفتگوی سقراط با شخصی دربارۀ اخلاقیات بود. سقراط از او سوال کرد که آیا فریبکاری صفتی غیر اخلاقی است یا نه؟ آن شخص پاسخ داد البته که غیراخلاقی است و البته این شخص کاملا مطمئن بود که عقیده اش درست است. ولی سقراط سوال کرد که اگر دوست پریشان تو بخواهد خودش را بکشد و تو کارد او را بدزدی چطور؟ آیا این عملی فریبکارانه نیست؟ آیا فریبکاری در جهت نجات جان دوست پریشانتان عملی اخلاقی است یا غیر اخلاقی؟ کار خوبی است یا کار بدی است؟ بدین ترتیب بود که سقراط به آن شخص فهمانده بود که اظهار نظر کلی دربارۀ غیر اخلاقی بودن فریبکاری در همۀ موقعیت ها صدق نمی کند، چیزی که آن شخص قبلا به آن فکر هم نکرده بود.
انتشارات ققنوس
