اصل کتاب تتبّعات شامل 3 دفتر و هزاران یادداشت است که مونتنی در گذر زمان آنها را نوشته و به دفترها اضافه کرده است. نوشتن این کتاب برای مونتنی از سال 1571 تا زمان مرگش،1592، طول کشیده است؛ در واقع مرگ مانع از تکمیل شدن این اثرِ تمام نشدنی بوده است! ترجمه‌ی اثر حاضر نیز از نسخه‌ی بازنشر شده‌ی فرانسویِ اثر در سال 2002 صورت گرفته است.
میشل دو مونتنی یکی از تاثیرگذارترین نویسندگان و فیلسوفان دوره‌ی رنسانس در اروپا است که به دلیل نوشتن کتاب تتبعات به شهرتی بسیار زیاد رسید بود. آلبر کامو، نویسنده و فیلسوف سرشناس فرانسوی، همیشه از مونتنی به عنوان فیلسوف مورد علاقه‌ی خود نام می‌برد و تحت تاثیر فلسفه‌ی او بود.
در ابتدا باید گفت کتاب تتبعات مانند اسمش کتابی خاص و منحصر به فرد است. این اثر را نمی‌توان در هیچ قالب و چهارچوبی که تاکنون شناخته شده بود، مانند: داستان، زندگینامه، جملات قصار و … قرار داد و نزدیکترین عبارت برای جایگزینی عنوانِ تتبعات، جُستار روایی است.
مونتنی در این کتاب از موضوع واحدی سخن نگفته است و به مقوله‌های بسیاری پرداخته است؛ به قولی از هر دری سخن گفته است. کتاب تتبعات متشکل است از فراز و فرودهایی شاعرانه؛ درست عین زندگی مونتنی. زبان نوشتاری مونتنی ساده، روان و تصویری است و بر این باور بوده است که نباید سخنان زیبا را با سخنان نغز ادغام کرد.
کتاب از یک بخش سه قسمتیِ مقدمه شروع شده و سپس متن اصلی کتاب، که خود شامل 3 قسمت است. در بخش مقدمه شاهد شرح‌حال و بیان تحلیلی بسیار دقیق و پُربار از مونتنی و کتاب تتبعات هستیم. متن اصلی کتاب بدین ترتیب به 3 قسمت تقسیم شده است: 1- بازنمود و ویژگی‌های اثر 2-کاوشگریِ دور از سرسختی 3- خرامی شاعرانه و پرجست و خیز. در واقع مونتنی در این کتاب از زندگی‌اش سخن نگفته است؛ بلکه خود زندگی کردن را به تصویر کشیده است.
او انسان واقعی را وصف می‌کند با همه‌ی تناقضات، پیچیدگی‌ها و دگرگونی‌های دائمی. جوهره‌ی اصلی این کتاب را میتوان در 4 درس خلاصه کرد: طرد همه‌ی اعتقادات و باورهای فریبنده، قبول سرنوشت توسط انسان بدون دیدگاهی دینی و مسیحی، احترام به انسان، پیداکردن راه درست زندگی و نویسندگی برای رسیدن به حقیقت.
کتاب‌های درباب دوستی و در باب خلوت‌گزینی دو کتاب دیگر از سخنان مونتنی است که توسط نشر روزگار به چاپ رسیده است. همچنین کتاب چگونه زندگی کنیم از سارا بیکول (نشر ققنوس) کتابی عالی برای شناخت و فهم فلسفه مونتنی است.
از جمله آثار ترجمه شده توسط احمد سمیعی (گیلانی) علاوه بر این کتاب در نشر نیلوفر، میتوان به کتاب‌های سالامبو از گوستاو فلوبر (نشر خوارزمی) و دلدار و دلباخته از ژرژ ساند (نشر علمی و فرهنگی) اشاره کرد.
در بخش هایی از این کتاب می خوانیم:
«ای خواننده، تو پیش روی خود کتابی داری بی‌روی‌وریا کهف هم از آغاز، خبرت می‌کند که من جز مقاصدی از نوع خانوادگی و شخصی اختیار نکرده‌ام. من، در این کتاب، دل نه به علاقه‌ی تو مشغول داشته‌ام نه به افتخار خود: برای تعهّد اجرای چنین طرحی نیروی کافی ندارم.»
«در حقیقت، برای انس گرفتن با مرگ، به نظر من، تنها باید با آن همجوار شد. این حاصلِ بررسی من است نه تعلیمِ من: و درسی برای من است نه برای دیگران.»
«نیک که بسنجیم، آنچه را بنابر عادت دوست و دوستی می‌خوانیم روابط و معاشرت‌هایی وابسته به موقعیت یا غرضی از اغراض که موجب علاقه‌ی نفوس ما شوند بیش نیستند.»
انتشارات نیلوفر
