نمایش نامه «تراژدی قیصر» یکی از شاهکارهای ویلیام شکسپیر است که برای اولین بار در سال 1599 نوشته و اجرا شد. ویلیام شکسپیر نمایش نامه نویس و شاعر سرشناس و مشهور انگلیسی تبار بود که بسیاری او را بزرگ ترین نویسنده ی انگلیسی زبان و بزرگ ترین نمایش نامه نویس کل تاریخ ادبیات می دانند. او 39 نمایش نامه ی بزرگ و مجموعه ای از شعرهای جاودان نوشته است که به بیشتر زبان های زنده دنیا ترجمه شده است.
شکسپیر نمایش نامه تراژدی قیصر را مبتنی بر حوادث زندگی «جولیوس قیصر» (سزار)، «بروتوس»، «آنتونی» و «کَسی یوس» و واقعه ی تاریخیِ قتل جولیوسِ قیصر (سزار)، ساخته و پرداخته است. وقایع این تراژدی در روز چهاردهم ماه مارس سال 44 ق.م شروع می شود.
از همان شروع نمایشنامه با توجه به سخنان شخصیت های دیگر نمایشنامه مشخص است که بعضی از رومیان از قدرت عظیم قیصر سخت ترسیده اند و نمی خواهند بنده وار فرمانبردار او باشند. کَسی یوس از سر حسادت و عقده ی قدرت، بروتوس و جمع دیگر را برمی انگیزد تا قیصر را از میان بردارند. در روز پانزدهم ماه مارس که قیصر به مجلس سنا می رود، توطئه گران در آنجا او را به قتل می رسانند.
در نمایش نامه قیصر بر خلاف دیگر تراژدی های شکسپیر، مهم ترین واقعه، یعنی کشته شدن جولیوس قیصر، در اواسط نمایش نامه اتفاق می افتد. به نوعی شکسپیر تمرکز خود را بر حوادث و وقایعی که بر سر قاتلان جولیوس اتفاق می افتد، گذاشته است. او با دیدی خاص و متفاوت، و صد البته مونولگ های بی نظیر، از اتفاقاتی برای شخصیت های خاکستری این نمایش نامه روایت می کند که کمتر کسی از آن ها خبر دارد.
از جمله آثار ویلیام شکسپیر که به فارسی ترجمه شده است می توان به نمایش نامه های «هملت» با ترجمه ی ابوالحسن تهامی و «مکبث» با ترجمه ی فرنگیس شادمان اشاره کرد.
در بخش هایی از کتاب تراژدی قیصر می خوانیم:
کسی یوس: و برای عزم خود قسم بخوریم.
بروتوس: نه، قسم نه. اگر سیمای خلق و رنج روح ما و فساد این ایام، اگر این ها موجباتی ضعیف باشد پس تا وقت هست از هم جدا شویم و هرکس از اینجا یکسر به بستر بطالت خود برود، به این طریق بگذاریم که ظلم بلندپرواز اوج بگیرد تا آنکه هرکس به نوبت از پا درآید، اما اگر در این ها، چنان که من به یقین می دانم، چندان آتش باشد که ترسندگان را برافروزد و روح سست زنان را با رشادت چون فولاد قوی کند، پس ای هم وطنان، چرا به محرکی دیگر جز مقصد خود احتیاج داشته باشیم که ما را به دادخواهی برانگیزد؟ چه عهد دیگری لازم است، چه پیمان دیگری لازم است، جز پیمان رومیان رازدار که قول داده اند و تعلل نخواهند کرد؟
آنتونی: ای قیصر توانا، این تویی که چنین پست افتاده ای؟ آیا فتوحات و افتخارات و پیروزی ها و غنائم تو همه به این مقدار اندک نقصان پذیرفته است؟ بدرود باش! من نمی دانم، ای آقایان، نیت شما چیست. از چه کسی دیگر باید خون گرفت. و چه کسی دیگر هست که بیش از حد رشد کرده؛ اگر منم، هیچ ساعتی مناسب تر از ساعت مرگ قیصر نیست، و هیچ آلتی نصف ارزش این شمشیرهای شما را ندارد، که به شریف ترین خون همه ی این عالم قدر و قیمت یافته است. من از شما به التماس می خواهم که اگر به من خصومت دارید، حالا، هم اکنون که از دست های سرخ فام شما دود و بخار برمی خیزد، میل خود را انجام دهید. اگر هزار سال زندگی کنم، هرگز به این اندازه آماده ی مردن نخواهم بود.
انتشارات علمی و فرهنگی
