نقد و بررسی
دین و زندگی دوازدهم مرشد مبتکران
مقدمه
مبنای مؤلفین دین و زندگی دوازدهم مرشد مبتکران، در مرحله اول آماده کردن خواننده برای کنکور سراسری در بخش کتاب دین و زندگی 3 و آموزش نکات تستی و کنکوری آن است. چیدمان فصل‌ها مطابق با سرفصل آموزشی کتاب درسی است و از درس یکم شروع و در درس دهم خاتمه پیدا می‌کند.
در ادامه به بررسی کتاب دین و زندگی 12 مرشد مبتکران می پردازیم.
فهرست کتاب فقط به صفحات مربوط به درس اشاره می‌کند و در قسمت مقدمه، مؤلف به نحوه‌ی مطالعه‌ی درس و توضیحاتی پیرامون اجزای تشکیل‌دهنده‌ی این کتاب پرداخته است. این کتاب در مجموع دارای 860 تست است و 344 صفحه است.
پس از مطالعه‌ی این کتاب درمی‌یابیم که مؤلفین به تمام وعده‌هایی که درباره‌ی این کتاب در مقدمه به ما داده‌اند، عمل کرده اند. توجه داشته باشید که از فناوری‌های جدیدی که در کتب جدید در حال اجراست مثل QR-Code و … در این کتاب، خبری نیست.
پیش از خرید اینترنتی کتاب دین و زندگی دوازدهم مرشد مبتکران ادامه این مطلب را بخوانید.
آموزش (درسنامه)
در بخش درسنامه باید گفت که ساده بودن و مفهومی بودن درسنامه از ویژگی‌ها خوب کتاب دین و زندگی دوازدهم مبتکران است و با توجه به محتوای کتاب حجم درسنامه خیلی معقول و منطقی است. درسنامه، تقریباً تمام مواردی را که ما باید از کتاب دوازدهم بلد باشیم در خود جای می‌دهد و به‌درستی مفهوم آیات و روایات و محتوای متن و ارتباط‌های آنان را نیز بررسی می‌کند.
توجه کنید که درسنامه، همه‌ی مطالب کتاب را توضیح داده است و درگیر جهت‌گیری برای امتحان نهایی و یا کنکور نشده است. یعنی اینکه چون این مطلب در کنکور یا امتحان‌هایی آمده است فقط به ارائه‌ی آن مطلب یا ازدیاد ارائه‌ی آن مطلب بپردازد، بلکه تمام نکات کتاب را توضیح داده است.
نکته‌ی حائز اهمیت در کتاب دین و زندگی دوازدهم مرشد این است که شما در حین مطالعه، در بخش‌هایی تحت عنوان "پیشینه‌ی کنکوری" متوجه می‌شوید که از مبحث مطالعه شده، چند سؤال در کنکور آمده است. در بحث آیات، کلید واژه‌های "میانبر" تعریف شده است و ما را با کلیدواژه‌های آیه و کلمات کلیدی آن آشنا می‌کند. در انتهای درسنامه، بررسی خط به خط درس را داریم و پس از آن به تمرین‌های کتاب درسی دین و زندگی 12، اعم از "تفکر در متن" و "تدبر در قرآن" و … پاسخ داده شده است.
مطلب ویژه‌ای که این کتاب را تقریباً از مشابه‌های دیگرش متمایز می‌کند، بخش‌های آخر درسنامه است که تشکیل شده است از 5 بخش و برای مرور سریع و یادآوری مطالب برای دوران جمع‌بندی بسیار مناسب است. این پنج بخش عبارت اند از: نمودار مرور سریع – جدول روابط علّی – ویژه‌نامه درس – کلمات مترادف – اشتباه نکنیم.
دقت داشته باشید که در تمام طول درسنامه، کتاب از مسیر کنکور و امتحان‌هایی خارج نشده است و توضیحات مفاهیم و متن و آیات، بالاتر از سطح کنکور نیست.
کتاب دین و زندگی 12 مرشد می‌تواند مورد استفاده همه‌ی سطوح دانش‌آموزان اعم از ضعیف، متوسط و خوب قرار بگیرد و بیشتر از همه، دانش‌آموزان ضعیف را می‌تواند کمک کند تا وضعیت بهتری در این درس پیدا کنند. البته دانش‌آموز ضعیف باید توجه داشته باشد که ابتدا باید به درسنامه مسلط شوند و پس از آن به حل تمارین و تست‌های درس بپردازند.
تست (تمرین)
در بخش تست های دین و زندگی دوازدهم مرشد مبتکران باید گفت که کمیت (تعداد) تست ها برای هر درس مناسب است و ترتیب آن هم مطابق با فصول آموزشی کتاب درسی است. در بخش طبقه‌بندی تست ها، مؤلف در سه بخش آسان، متوسط و ویژه‌ی طراحان کنکور، تست ها را طبقه‌بندی کرده است.
نکته قابل توجه در بخش تست این است که مؤلف برخی تست های نکته دار و مناسب جمع‌بندی را با ذکر شماره‌ی تست ها در ابتدای تست ها آورده است و از این باب این کتاب منحصر به فرد است. بنابراین علاوه بر اینکه در دوره جمع بندی می توان از این تست ها برای مرور استفاده کرد برای دانش آموزانی که کمبود وقت دارند نیز کاربردی خواهد بود.
در بررسی‌های تست های کتاب می شود فهمید که تقریباً تمام تیپ‌های مرسوم تستی که می‌تواند مورد سؤال قرار بگیرند، در این کتاب جمع شده اند و علاوه بر سؤالات تألیفی، سؤالات کنکور ادوار مختلف نیز برای هر درس در بخش تست آمده اند. مانند درسنامه، در بخش تألیف تست ها هم، مؤلف پا را فراتر از کنکور نمی‌گذارد و نکته‌ی بعدی این است چون این کتاب طبقه‌بندی تستی دارد، خیلی راحت همه‌ی سطوح دانش‌آموزی می‌توانند از بخش متناسب با سطح خود استفاده کنند.
در انتهای کتاب دین و زندگی دوازدهم مرشد مبتکران قبل از پاسخنامه‌ی تشریحی بخش دیگری را می‌بینیم به نام "ناب آزمون" که آزمون‌هایی را برای مرور دروس طراحی کرده‌اند که شامل دین و زندگی دهم، یازدهم و دوازدهم و همچنین تجمیع کنکوری هر سه کتاب است، که از این حیث هم باز این کتاب نادر است. نکته‌ی بعدی، بررسی سؤالات کنکور سال 98 است که می‌تواند محک خوبی برای دانش آموزان باشد.
در بخش پاسخنامه‌ی تشریحی، به‌خوبی سؤالات تشریح شده اند و جواب آن ها بیان شده و به خواننده توضیحات دیگری هم داده می شود، اعم از کلیدواژه‌ی هر سؤال در ابتدای پاسخ و سبک سؤال در انتهای آن.
دقت کنید که مؤلفین در صورت لزوم هم به توضیحات و نکات در پاسخنامه پرداخته‌اند و هم به بررسی سایر گزینه‌ها (مثلا صفحه 273). در پایان این بخش باید گفت که تعداد تست ها برای تسلط بر درس دین و زندگی دوازدهم کافی است و با تحلیل تست ها می‌توانیم از پس هرگونه سؤالی برآییم.
تعداد تست ها و سوالات
| درس |
عنوان |
تست |
| 1 |
هستی بخش |
48 |
| 2 |
یگانه بی همتا |
76 |
| 3 |
توحید و سبک زندگی |
68 |
| 4 |
فقط برای او |
78 |
| 5 |
قدرت پرواز |
66 |
| 6 |
سنت های خداوند در زندگی |
69 |
| 7 |
بازگشت |
64 |
| 8 |
احکام الهی در زندگی امروز |
46 |
| 9 |
پایه های استوار |
62 |
| 10 |
تمدن جدید و مسئولیت ما |
43 |
| آزمون دهم |
20 |
| آزمون یازدهم |
20 |
| آزمون نیم سال اول دوازدهم |
20 |
| آزمون نیم سال دوم دوازدهم |
20 |
| آزمون دوازدهم |
20 |
| آزمون جامع متن کتاب |
20 |
| آزمون جامع احادیث |
20 |
| آزمون جامع آیات |
20 |
| آزمون جامع اشعار |
20 |
| آزمون جامع |
30 |
| آزمون جامع |
30 |
| آزمون جامع نکات مهم |
20 |
| مجموع |
860 |
ظاهر کتاب
فونت و سایز نوشته‌ها خیلی مناسب است و صفحه‌آرایی خاص و عجیبی در کتاب دین و زندگی دوازدهم مرشد مبتکران موجود نیست. کیفیت رسم نمودارها و اشکال مطلوب است، اما در بحث رنگ باید گفت که واقعاً رنگ مکمل‌ها آزاردهنده است و در قسمت‌هایی به‌سختی می‌شود آن رنگ مکمل را خواند! گرافیک و طراحی جلد به نظر جذاب است ولی کیفیت کاغذ به کار رفته، خیلی مناسب نیست.
آخرین نکته‌ی این بخش اینکه، به علت بزرگ بودن قطع و حجیم بودن کتاب نمی‌شود زیاد کتاب را جابه‌جا کرد و یا همراه داشت.
جمع بندی
حجم کتاب دین و زندگی دوازدهم مرشد مبتکران با توجه به محتوای غنی درسنامه و تستی آن معقول و منطقی است. غلط علمی در بررسی اولیه کتاب دیده نشد، اما غلط های املایی اندکی در کتاب وجود دارند و باز به چشم می‌خورد (مثل صفحه 225). استفاده از این کتاب به‌عنوان منبع مکمل در کنار کتاب درسی دین و زندگی پایه دوازدهم توصیه می‌شود و بهترین زمان استفاده از این کتاب، از ابتدای سال تحصیلی دوازدهم و همزمان با پیشروی برنامه آزمون ها است.
بیشتر
کمتر
انتشارات مبتکران
