شناخت داستان نام کتابی است از جمال میرصادقی که برای اولین‌بار در سال 1392 منتشر شد. این اثر در واقع ترکیبی از دو کتاب مجزا است؛ کتاب اول به نام «داستان و ادبیات» و کتاب دوم، به نام «شناخت داستان». جمال میرصادقی نویسنده و منتقد ادبی ایرانی است که تاکنون بیش از 40 رمان، نقد ادبی و داستان‌کوتاه از او منتشر شده است. میرصادقی مدرک ادبیات فارسی خود را از دانشگاه تهران گرفته است اما تاکنون، به مشاغل مختلفی نیز، مانند معلمی و حتی کارگری، پرداخته است. علارغم اینکه میرصادقی در محافل حضور ندارد و بدون هیچ حاشیه‌ای به نویسندگی مشغول است، ابراهیم گلستان و جلال آل احمد از رقیب‌ها و منتقدان بزرگ او بودند.
اثر حاضر طی دو کتاب به بررسی ابعاد گوناگونی از ادبیات و داستان می‌پردازد. برخی از عناوین کتاب‌های این اثر بدین شرح‌اند: 1- کتاب اول: ماهیت ادبیات، تعریف ادبیات، انواع ادبی یونان و روم باستان، کمدی‌نویسان بزرگ یونان و انواع داستان (قصه، رمانس، داستان‌کوتاه، رمان) 2- کتاب دوم: شناخت داستان کوتاه و رمان، تأملاتی در باب داستان، کارگاه داستان و چگونه نویسنده شدم.
میرصادقی در کتاب اول به معرفی و شرح تاریخچه و تعاریفی پایه از ادبیات داستانی می‌پردازد و سپس، با دیدی تاریخی، انواع قالب‌های ادبی را از یونان و روم باستان تا زمان حال را، مورد بررسی قرار می‌دهد. خواننده در کتاب اول با معنای ادبیات، حماسه، شعر غنایی، تراژدی، کمدی، داستان اساطیری، داستان بدون پیرنگ و انواع قالب‌های نوشتاری ادبی، آشنا می‌شود. خواننده در کتاب دوم با مباحثی تخصصی‌تر در زمینه‌ی ادبیات داستانی آشنا می‌شود. برخی از مطالبی که در این قسمت به آن‌ها پرداخته شده است عبارتند از: درون‌مایه‌ی داستان‌کوتاه، موضوع داستان و مسائل مربوط به آن، جهان داستان، داستان خوب کدام است؟، غلط‌های مصطلح هنر داستان‌نویسی و بخشی از زندگی‌نامه ادبی نویسنده.
از جمله دیگر آثار جمال میرصادقی می‌توان به کتاب‌های عناصر داستان (نشر سخن) و فرهنگ داستان‌نویسان (نشر فرهنگ معاصر) اشاره کرد. این کتاب در نشر نگاه به چاپ رسیده است.
در بخش هایی از این کتاب می خوانیم:
«ادبیات هنر الفاظ است و آثار شفاهی و مکتوب را در بر می‌گیرد. اغلب وقتی به ادبیات فکر می‌کنیم، ادبیات مکتوب مورد نظر ماست و فراموش می‌کنیم که آنچه به شکل مکتوب وجود دارد، زمانی از طریق سنت شفاهی نگه‌داری می‌شد»
«هر اثری باید از بوته‌ی آزمایش زمان بگذرد تا کیفیت عالی و شکوهمند آن آشکار شود. همه شاهکارهای ادبی جهان، زمانی را پشت سر گذاشته‌اند تا کیفیت والای خود را ظاهر کرده‌اند، از حماسه‌ها و تراژدی‌های بزرگ ادبیات یونان و روم باستان گرفته تا رمان‌های بزرگی مثل «دن‌کیشوت» و «جنگ‌و‌صلح» و «ابله» و «باباگوریو» و «دیوید کاپرفیلد» و «مادام بواری» و …»
«در ادبیات به هر نوشته‌ی هنرمندانه‌ای که درونمایه غم‌انگیز و پایان فاجعه‌بار دارد، و در همین حال فتحی معنوی برای شخصیت داستان به شمار می‌رود صفت تراژیک می‌دهند. مفهوم تراژیک هم در شعر و هم در نثر به کار می‌رود و معمولا با رنج‌ها و مصیبت‌های عمیق و وقایع اندوهناکی سروکار دارد که اغلب به سقوط یا مرگ قهرمان منجر می‌شود.»
انتشارات نگاه
