رمان «عشق در زمان وبا» در سال 1985 به زبان اسپانیایی منتشر شده است. فیلمی نیز با همین عنوان، بر اساس این کتاب و به کارگردانی مایک نیوول در سال 2007 ساخته شده است. گابریل گارسیا مارکز روزنامه نگار و از بزرگترین نویسندگان جهان است. سبک ویژه او در در نوشتن داستان های کوتاه و رمان هایش به گونه ای تاثیرگذار بر بخش عمده ای از ادبیات جهان سایه افکند که جایگاه مارکز را در ادبیات معاصر جهان تثبیت کرد. سبک مارکز رئالیسم جادویی است که شامل دو مقوله واقعیت و تخیل است که در کنار هم یک اثر را خلق می کنند. رئالیسم جادویی ترکیبی از واقعیت، افسانه و تاریخ است و در این داستان ها همه چیز عادی است اما عناصر غیرطبیعی و جادویی نیز مشاهده می شود. این سبک با پرچمداری گابریل گارسیا مارکز پایه گذاری شد و مورد تقلید و استفاده بسیاری از نویسندگان کشورهای مختلف قرار گرفت. او در سال 1982 برای رمان «صد سال تنهایی»، برنده جایزه نوبل ادبیات شد. بنیاد نوبل در بیانیه خود او را «شعبده باز کلام و بصیرت» توصیف کرد.
داستان کتاب عشق در زمان وبا، روایتی است از عشقی حماسی که در شهری خیالی در اواخر 1800 اتفاق می افتد. «فلورنتینو آریزا» و «فرمینا دازا» در اوایل بیست سالگی شان عاشق یکدیگر می شوند. اما سلسله ای از وقایع آن ها را از ازدواج باز می دارد و در نهایت فرمینا دازا با دکتر «خوونال اوربینو» که مردی برجسته و ثروتمند است، ازدواج می کند. داستان این کتاب تقریبا کل زندگی فلورنتینو و فرمینا را در بر می گیرد و به تغییرات و رشد این دو شخصیت در این سال ها می پردازد. اصطلاح وبا در زبان اسپانیایی همچنین می تواند به معنای اشتیاق یا خشم انسانی در شکل زنانه نیز اشاره کند. بنابراین عنوان کتاب می تواند بازی با کلمات باشد که سوال اصلی کتاب را مطرح کند: «آیا اشتیاق شدید به عشق کمک می کند یا مانع آن می شود؟» این سوالی است که فرمینا در طول زندگی خود با آن روبرو می شود.
رمان عشق در زمان وبا مورد تحسین منتقدان قرار گرفت. میچیکو کاکوتانی منتقد ادبی در نقدی برای نیویورک تایمز از این کتاب تمجید کرد. به گفته کاکوتانی «آقای گارسیا مارکز به جای استفاده از اسطوره ها و رویاها برای روشن کردن زندگی تخیلی مردم، همانطور که در گذشته انجام داده است، نشان داده است که چگونه چیزهای معمولی می توانند خارق العاده باشند. نتیجه شگفت انگیز است. رمانی گرانبها، رمانی که قدرت روایی آن تنها با سخاوت دیدش مطابقت دارد.»
مارکز در این کتاب علاوه بر اینکه به خوبی از عهده توصیف شخصیت های کتاب برآمده است، به بهترین شکل و به طیف گسترده ای از احساسات انسانی نیز پرداخته است. مارکز با بهره گیری از بسیاری از نمادهای طبیعی مانند پرندگان، درختان، رودخانه ها، گل ها، بیماری ها و … احساسات شخصیت های پویای خود را تشریح می کند. نویسنده همزمان با اینکه داستانی واقع گرایانه را تعریف می کند، در لحظات رئالیسم جادویی از خواننده می خواهد باور عقلانی را به حالت تعلیق درآورد و از طریق اتفاقات غیرمنطقی، سعی در بازنمایی جنبه های عمیقی از انسانیت را دارد. مارکز با توصیفات طولانی و سرعت روایت آهسته، مخاطب را به همدردی با شخصیت های داستانش مجاب می کند و از این طریق انبوهی از مشکلات در عشق را بیان می کند که گاه تا حد ناامیدی و بدبینی می رسد. اپیدمی وبا در خط داستانی کتاب قابل توجه است و در واقع مارکز در کتاب عشق در زمان وبا، عشق را به بیماری تشبیه می کند و تنهایی نوع بشر، رنج عشق و عاشق بودن را به تصویر می کشد.
گابریل گارسیا مارکز آثار درخشان دیگری را نیز در کارنامه خود دارد که عبارتند از: «پاییز پدر سالار»، «کسی نیست به سرهنگ نامه بنویسد»، «گزارش یک مرگ» و«گزارش یک آدم ربایی».
کتاب عشق در زمان وبا توسط بهمن فرزانه ترجمه و توسط انتشارات ققنوس به چاپ رسیده است. بهمن فرزانه مترجم زبردست، آثار دیگری نیز از مارکز ترجمه کرده است که می توان به «صد سال تنهایی» و «یادداشت های پنج ساله» اشاره کرد. از دیگر ترجمه های معروف بهمن فرزانه می توان به «مرشد و مارگاریتا» اثر میخائیل بولگاکف و «یک مشت تمشک» اثر اینیاتسیو سیلونه اشاره کرد.
در بخش هایی از کتاب عشق در زمان وبا میخوانیم:
در دنیای عشق، جایی برای آدمهای ضعیف وجود ندارد و همه دختران، خود را به دست مردانی مقتدر و با اراده می سپارند تا بتوانند پناهگاهی در قلمرو اقتدار آنها بیابند.
جنگ معنایی جز درگیری میان فقرا نبود و ثروتمندان برای قربانی کردن، زیر دستان را همچون گاومیش هایی که اربابان زمین به پیش می راندند، جلو می فرستند. یعنی آنها را به عنوان سرباز استخدام و روانه جبهه ها می کردند.
چه مضحک است که می بینی در میان آن همه بدبختی چگونه سال های سال خوشبخت بوده ای و در واقع باز نفهمیده ای که آیا عشق بوده است یا نه.
ما مردها برده های عقاید قدیمی خود هستیم، ولی وقتی یک زن تصمیم بگیرد با مردی همخوابه شود، هیچ سدی وجود نخواهد داشت. قلعه های نظامی را جلوی پای خود نابود می کند. اصول اخلاقی را زیر پا می گذارد و ریشه کن می کند. خداوند هم جلودارش نیست.
فلورنتینو آریزا پس از دوران پرالتهاب عشقی که با فرمینا دازا داشت و سپس رانده شد و بعد از گذشتن پنجاه و یک سال و نه ماه و چهار روز، هرگز نتوانسته بود زن را به فراموشی بسپارد. برای به ذهن سپردن خاطره ی نخستین عشق خود، نیازی به خریدن تقویم یا خط کشیدن روی دیوار سلول عشق خود نداشت، زیرا تقریباً هر روز، هر رویدادی یا بهانه ای، یاد فرمینا را در قلبش زنده می کرد.
دکتر عقیده داشت کسانی که به حد افراط عاشق حیواناتند، نسبت به بشر بسیار سنگدل و قادر به هر گونه ظلمی هستند. دکتر معتقد بود که سگ حیوان وفاداری نیست بلکه فقط مثل نوکرها به درد خدمت کردن می خورد و بس. گربه ها هم سوءاستفاده چی و بی وفا هستند. طاووس نر شوم است و مرگ را پیشگویی می کند. طوطی های بزرگ امریکای جنوبی هم فقط زینتی هستند و به درد دیگری نمی خورند. خرگوش ها فقط زاد و ولد را تبلیغ می کنند و میمون ها جنون شهوت را سرایت می دهند؛ خروس ها هم لعنت شده اند چون سه بار پشت سرهم باعث شدند پطروس انکار کند که مسیح را می شناسد.
انتشارات ققنوس
