کمتر نویسنده‌ای مانند داستایفسکی تمامی ویژگی های منفی و سیاه شخصیت‌اش را در تمامی نوشته هایش دقیق و موشکافانه تجزیه و تحلیل می‌کند. رمان «قمارباز» نمونه خوبی از این نوشته هاست. قمارباز را می توان با تقریب خوبی یک رمان اتوبیوگرافی (خودزندگینامه) روان‌شناسانه با قلمی به سبک طنز تلخ نامید. در این کتاب داستایفسکی مسئله قماربازی را (که خود در زمان نوشتن این رمان با آن دست به گریبان بود) زیر تیغ جراحی معروف‌اش، یعنی توصیف و تحلیل های بی نظیر حالات و افکار شخصیت هایش می‌برد.
"الکسی ایوانیچ"، شخصیت اصلی داستان، از زبان خودش داستان اعتیادش را به قمار و مسیر پر پیچ و خم‌اش را تا انتهای داستان که پایانی نیمه باز دارد نقل می‌کند. الکسی معلم سرخانه جوان خانه ژنرالی است که دختری به نام "پولینا الکساندروفنا" دارد و الکسی دلباخته‌ی اوست. رابطه‌ی الکسی با پولینا رابطه‌ای غیر متعارف و تاحدی بیمارگون است. از طرفی الکسی به وضوح فردی خودشیفته و مطیع و پولینا، فرصت طلب و سواستفاده‌گر است، اما این پایان ماجرا نیست.
دو فرد ثروتمند هم در این حین عاشق پولینا شده اند که یکی از آن ها فرانسوی ای است به نام "مارکی دگریو" که با سوءاستفاده از مقروض شدن پدر پولینا (ژنرال) به او، به پولینا نزدیک می‌شود. این مربع عشقی و شخصیت های حریص و سودا زده اش دست به دست هم می دهند تا داستان به زیبایی در توصیف روند اعتیاد به قمار جلو برود. داستایفسکی این رمان را طی 26 روز تمام کرد و در سال 1866 منتشر کرد و از قضا دلیل اصلی او برای نوشتن آن بدهی ناشی از قماربازی های افراطی‌اش بوده است.
کتاب قمار باز به قلم صالح حسینی به فارسی برگردانده شده و توسط انتشارات نیلوفر به چاپ رسیده است. صالح حسینی مترجم زبده و کهنه کاری که در کارنامه ترجمه هایش کتاب های بزرگی چون «خشم و هیاهو»، «1984» و «موبی دیک» دیده می‌شود، ترجمه ای ادبی اما اندکی سخت‌خوان از این رمان ارائه داده است و همچنین ترجمه کتاب «برادران کارامازوف» نیز توسط همین مترجم و همین انتشارات به چاپ رسیده است.
انتشارات نیلوفر
