نقد و بررسی
ماجراهای من و درسام علوم هفتم خیلی سبز
مقدمه
کتاب ماجراهای من و درسام علوم هفتم از انتشارات خیلی سبز با هدف اخذ نمره مطلوب در آزمون‌های پایان‌ترم تألیف شده است. کتاب حاضر دارای درس‌نامه‌های بخش‌بندی شده مناسب، تمرینات مفهومی و متنوع با تیپ‌های مختلف سؤال می‌باشد. در ادامه به بررسی این کتاب می پردازیم.
فهرست کتاب حاوی سرفصل‌ها و آزمون‌های نوبت اول و دوم است و از ذکر جزییات در فهرست خودداری شده است. لحن کتاب ماجراهای من و درسام علوم هفتم رسمی و گاها عامیانه می‌باشد، برخی مواقع در کتاب نکاتی با زبانی طنز و صمیمی مطرح شده است که در جذب دانش‌آموز و یادگیری آن اثرگذار است.
تمام مطالب، نکات و مفاهیم مهم درس علوم 7 ام در این کتاب گنجانده شده و به‌خوبی مورد بررسی قرار گرفته است. اگر مطالب مربوط به فصل سفر غذا در بخش گوارش بیشتر توضیح داده می‌شد و مطالب تکمیلی به آن اضافه می‌شد، در افزایش یادگیری دانش‌آموزان اثرگذار می‌بود. کتاب دارای 192 صفحه، 81 سوال تشریحی و 117 تست می باشد. قبل از خرید اینترنتی کتاب علوم 7 ام ماجراهای من و درسام خیلی سبز ادامه مطلب را بخوانید.
آموزش (درسنامه)
اغلب فصل‌های کتاب ماجراهای من و درسام علوم 7 ام دارای درس‌نامه‌های چندبخشی است که شامل توضیح و تفسیر مباحث مهم کتاب درسی، نکات امتحانی و مثال‌های کاربردی می‌باشد. گستره توضیحات در محدوده کتاب درسی است و از آن خارج نمی‌شود. توضیحات درسنامه برخی مواقع شبیه کتاب درسی می‌باشد و در تفسیر بعضی مسائل پیشروی نمی‌کند و با توضیحات سربسته و مختصر موضوع را رها می‌کند، به‌عنوان‌مثال در بخش دوم فصل یاخته و سازمان‌بندی آن در نکته‌ای به تفاوت میان یاخته باکتریایی و یاخته جانوری می‌پردازد اما در اصل به تفاوت‌های سلول‌های یوکاریوتی و پروکاریوتی نمی پردازد. احتمالاً این به هدف ابتدایی تألیف کتاب باز می‌گردد که قصدی برای تفسیر موضوعات پیشرفته در کتاب ندارد.
اگرچه کتاب ماجراهای من و درسام علوم هفتم در تفسیر برخی بخش‌ها نیز موفق بوده و مطالب گنگی را که کتاب درسی از توضیح آن اجتناب کرده به‌خوبی کلاف درهم تنیده آن را باز می‌کند. به‌عنوان‌مثال مراحل دم و بازدم و ارتباط آن با قفسه سینه و دیافراگم که حاوی نکات فراوانی هست به‌طور واضح و شفاف توضیح و تفسیر داده می‌شود. همچنین قسمت‌های مهم از فصل‌های زیست‌شناسی ازجمله مباحث مربوط به ویتامین‌ها و بیماری‌های ناشی از کمبود آن که در کتاب درسی پراکنده و کلی توضیح داده شده اما در درسنامه با درج جداولی به‌طور خلاصه و کامل توضیح داده می‌شود.
توضیحات درسنامه با توجه به جداول، نمودارها و شکل‌های مختلف به‌سادگی هر چه تمام بیان شده است. البته که برخی جملات طولانی است و خلاصه‌نویسی تنها در بخش‌های انتهایی درس‌نامه‌ها دیده می‌شود. همچنین درسنامه فاقد مطالب اضافی و خارج از کتاب می‌باشد، درنتیجه حجم درسنامه معقول و مناسب است. با این وجود تمام مطالب و توضیحات به شکلی ساده و روان توضیح داده شده است. همچنین درسنامه حاوی مطالب و نکاتی است که درون فعالیت‌ها و خودآزمایی‌ها قرار دارد.
با همه این تفاسیر، مخاطب درسنامه دانش‌آموزانی می‌باشند که با مطالعه درسنامه و حل تمرینات آن به دنبال استحکام پایه تحصیلی خود و گرفتن نمره بالا در آزمون‌های پایان‌ترم می‌باشند. تفسیر خط به خط مطالب مهم کتاب درسی، تکرار مفاهیم و نکات مهم آزمون‌ها و تمرینات، حذف مطالب اضافی، حاشیه‌ای، گنگ و فراتر از کتاب درسی به رشد سطح علمی دانش آموزان ضعیف کمک می‌کند.
تست (تمرین)
به‌منظور افزایش یادگیری و ثبات بیشتر مفاهیم و مطالب، تمرینات متنوع با تیپ‌های مختلف سؤال در پایان هر بخش از کتاب ماجراهای علوم هفتم قرار گرفته که می‌بایست توسط دانش‌آموز حل شود. سطح اکثر سؤالات یکسان می‌باشد و با مطالعه درسنامه و درک کامل آن می‌توان به سؤالات پاسخ مناسب داد. انواع مختلف سؤالات در تمرینات وجود دارد که تعدادی از آنها تست می‌باشند. همه سؤالات تألیفی بوده و با توجه به موضوع موردنظر تعداد آنها متفاوت است.
پراکندگی و توزیع سؤالات نسبت به موضوع و محتوای مطالب در مجموع مناسب و مطلوب است. در بین تمرینات فصل گوارش، اغلب سؤالات تعریفی وجود دارد که بهتر بود با توجه به اهمیت این فصل در میزان محتوای آن از سوالاتی با ایده جدید استفاده می‌شد تا مطالب آن راحت‌تر به دانش‌آموز القا شود.
یکی از خصوصیات مهم تمرینات، طرح سؤالات از روی شکل‌های مهم کتاب درسی است. بخصوص شکل‌های برخی فعالیت‌ها که اغلب سؤالات آزمون‌های تیزهوشان از آن طرح می‌شوند. به‌عنوان مثال به طرح سؤال از روی شکل‌های ریه، قلب و… را می‌توان اشاره کرد. هر فصل از کتاب ماجراهای من و درسام علوم هفتم از تعداد مشخصی تست تشکیل شده که در بین آن تست های سخت و دشوار وجود ندارد. در بین تست ها سوالاتی مشابه برخی آزمون‌های مدارس برتر نیز مشاهده می‌شود که از دیگر خصوصیات مثبت تمرینات محسوب می‌شود.
مخاطب تمرینات و تست ها دانش‌آموز با هر سطح علمی می‌تواند باشد که با حل تمرینات و سؤالات مختلف گامی مؤثر در ثبات پایه تحصیلی و افزایش یادگیری برمی‌دارد. در انتهای فصل‌های ترم اول و دوم، دو آزمون 15 نمره‌ای مشابه آزمون‌های پایان‌ترم مدارس قرار دارد که دانسته‌های دانش‌آموز را با مطالب گذشته مورد ارزیابی قرار می‌دهد.
در انتهای کتاب ماجراهای من و دراسم علوم 7 ام و پس از پایان درس‌نامه‌ها و تمرینات، پاسخ‌های تشریحی کامل و جامع وجود دارد که به توضیح و تفسیر پاسخ سؤالات می‌پردازد. برخی تست ها فاقد پاسخ تشریحی است و یا تنها در یک یا دو تست از هر فصل سایر گزینه‌ها بررسی شده است. هیچ نکته‌ای در پاسخ‌نامه وجود ندارد که این از ضعف‌های پاسخ‌نامه به شمار می‌رود.
در فصل سفر غذا در یکی از تمرینات از آناتومی دستگاه گوارش یک پرنده سؤال طرح شده که عیناً در صفحه قبل درسنامه به آن پرداخته شده و جواب تمرین روبروی دانش‌آموز قرار دارد. بهتر بود سوالاتی این‌چنینی در تمرینات بخش بعدی قرار می‌گرفت تا یادگیری دانش‌آموز بهتر مورد سنجش قرار گیرد.
تعداد تست ها و سوالات
|
فصل
|
عنوان
|
تست
|
|
1
|
تجربه و تفکر
|
5
|
|
2
|
اندازه گیری در علوم و ابزار های آن
|
5
|
|
3
|
اتم ها، الفبای مواد
|
8
|
|
4
|
مواد پیرامون ما
|
5
|
|
5
|
از معدن تا خانه
|
4
|
|
6
|
سفر آب روی زمین
|
7
|
|
7
|
سفر آب درون زمین
|
7
|
|
آزمون تشریحی نیم سال اول
|
25
|
|
8
|
انرژی و تبدیل های آن
|
9
|
|
9
|
منابع انرژی
|
4
|
|
10
|
گرما و بهینه سازی مصرف انرژی
|
4
|
|
11
|
یاخته و سازمان بندی آن
|
14
|
|
12
|
سفره سلامت
|
14
|
|
13
|
سفر غذا
|
11
|
|
14
|
گردش مواد
|
12
|
|
15
|
تبادل با محیط
|
8
|
|
آزمون تشریحی نیم سال دوم
|
27 + 29
|
|
مجموع
|
198
|
ظاهر کتاب
عکس‌ها با کیفیت مناسب و به‌صورت رنگی چاپ شده است. سایز و اندازه نوشته‌ها خوب و فونت آن برای مطالعه مطلوب می‌باشد. عکس‌های چاپ شده اکثراً همان عکس‌های کتاب درسی علوم است و تنوعی در درج عکس‌های جدید وجود ندارد. در جلد کتاب ماجراهای من و درسام علوم هفتم عکس‌های علمی به شکلی کارتنی استفاده شده که با توجه به سن دانش آموزان این مقطع می‌تواند در جلب علاقه دانش آموزان مؤثر باشد.
جمع بندی
درسنامه چندبخشی، توضیحات کامل و جامع به همراه تمرینات با تیپ‌های مختلف سؤال و پاسخ‌نامه تشریحی از ویژگی‌های کتاب حاضر می‌باشد. حجم کتاب ماجراهای من و درسام علوم 7 ام با توجه به هدف تألیف و محتوای فصول تدریس شده، خوب و معقول است. با توجه به درسنامه مفصل و طبقه‌بندی شده، این کتاب با صلاح‌دید دبیر مربوطه می‌تواند جایگزین کتاب درسی در کلاس تدریس شود. مطالعه کتاب علوم ماجراهای من و درسام به‌عنوان منبع اول و هم‌زمان با تدریس دبیر توصیه می‌شود.
بیشتر
کمتر
فهرست کتاب
ماجراهای من و درسام علوم هفتم خیلی سبز
|
عنوان
|
صفحه
|
|
فصل اول: تجربه و تفکر
|
5
|
|
فصل دوم: اندازه گیری در علوم و ابزارهای آن
|
11
|
|
فصل سوم: اتم ها، الفبای مواد
|
18
|
|
فصل چهارم: مواد پیرامون ما
|
32
|
|
فصل پنجم: از معدن تا خانه
|
41
|
|
فصل ششم: سفر آب روی زمین
|
49
|
|
فصل هفتم: سفر آب درون زمین
|
59
|
|
آزمون نیم سال اول
|
66
|
|
فصل هشتم: انرژی و تبدیل های آن
|
68
|
|
فصل نهم: منابع انرژی
|
84
|
|
فصل دهم: گرما و بهینه سازی مصرف انرژی
|
92
|
|
فصل یازدهم: یاخته و سازمان بندی آن
|
101
|
|
فصل دوازدهم: سفره سلامت
|
114
|
|
فصل سیزدهم: سفر غذا
|
125
|
|
فصل چهاردهم: گردش مواد
|
136
|
|
فصل پانزدهم: تبادل با محیط
|
146
|
|
آزمون نیم سال دوم
|
156
|
|
پاسخ نامه تشریحی
|
160
|
انتشارات خیلی سبز
