مرجع مثلثات خوشخوان کتابی برای عاشقان ریاضی است. البته اگر می‌خواهید یک بار برای همیشه از شَر مشکلاتی که مثلثات برای شما درست می‌کند، خلاص شوید هم باید این کتاب را مطالعه کنید.
مرجع مثلثات خوشخوان از انتشاراتی نام‌آشنا در زمینه ریاضی، چند سالی است که به چاپ رسیده و تاکنون بیش از 6 بار تجدید چاپ شده است. این کتاب شامل همه مطالبی است که درباره مثلثات در کتاب‌های درسی نظام قدیم یافت می‌شد.
در واقع کتاب شامل مطالب زیر است:
فصل اول: نسبت های مثلثاتی در دایره مثلثاتی
فصل دوم: روابط مثلثاتی در دایره مثلثاتی
فصل سوم: توابع مثلثاتی
فصل چهارم: نسبت های مثلثاتی زوایای مرکب
فصل پنجم: روابط تبدیل ضرب به جمع و جمع به ضرب
فصل ششم: معادلات مثلثاتی
فصل هفتم: توابع معکوس مثلثاتی
همان‌طور که ذکر شد این فصول بر مبنای کتاب‌های درسی نظام قدیم گردآوری شده‌اند، بنابراین با توجه به تغییرات کتاب‌های درسی ریاضی و حسابان برای دانش‌آموزان رشته‌های ریاضی و تجربی قابل استفاده است.
دانش‌آموزان رشته ریاضی می‌توانند همه فصول کتاب بجز فصل‌های پنجم و هفتم را مطالعه کنند. همچنین از فصل ششم بخش معادلات مثلثاتی کلاسیک در چارچوب کتاب‌های درسی نظام جدید جایی ندارد.
دانش‌آموزان رشته تجربی علاوه بر حذفیات رشته ریاضی، در فصل چهارم (نسبت‌های مثلثاتی زوایای مرکب) کافیست بخش نسبت‌های مثلثاتی دوبرابر کمان و نصف کمان را مطالعه کنند. البته برای علاقه‌مندان به ریاضی و کسانی که مایل هستند در موضوع مثلثات اطلاعات بیشتری داشته باشند، مطالعه همه فصول توصیه می‌شود.
دانشجویان رشته‌های مهندسی و علوم پایه نیز لازم است به کلیه مطالب اشراف داشته باشند و مطالعه باقی فصول برای آنها لازم است.
ساختار کتاب به این شکل است که هر فصل با درسنامه‌های مفصل و خودآموز آن آغاز شده که شامل تعداد زیادی مثال حل شده است و قدم به قدم خواننده را با خود جلو می‌برد و در انتهای فصل تمارین تکمیلی (تشریحی) و پرسش‌های چهارگزینه‌ای قرار گرفته‌اند.
در پایان کتاب نیز برای سوالات ساده و متوسط پاسخ آخر و برای سوالات سخت و پیچیده جواب تشریحی ذکر شده است. لازم به ذکر است که سوالات چهارگزینه‌ای فقط پاسخ کلیدی دارند.
کتاب از لحاظ ظاهری در وضعیت بسیار مطلوبی است چراکه تمام رنگی است و در رسم اشکال و نمودارها تنوع رنگی چشم‌نوازی رو می‌توان دید. فونت بزرگ نوشته‌ها اصلا خواننده را در هنگام مطالعه اذیت نمی‌کند.
در ادامه به بررسی کتاب مرجع مثلثات خوشخوان نوشته رضا اسلامی و کاظم اجلالی می‌پردازیم.
درسنامه کتاب مرجع مثلثات خوشخوان
درسنامه کتاب مرجع مثلثات مشابه معلمی کاربلد از ساده‌ترین تعاریف آغاز شده و خواننده را به بالاترین سطح از فهم مطالب خواهد رساند. این مسیر پر شده از تمارین و سوالاتی که نویسندگان کتاب مطرح کرده‌اند و به آن پاسخ داده‌اند. در این مسیر هیچ رابطه‌ای بدون اثبات و دلیل ذکر نشده است. اثبات‌ها گاهی به عنوان تمرین برای خواننده و گاهی در متن درسنامه آمده‌اند.
یکی از نکات جالب در مورد تمارین موجود در درسنامه ارائه مدت زمان لازم برای حل هر تمرین است. همچنین در بعضی از نکات بخشی با عنوان شبیه‌سازی در نظر گرفته شده که دارای فیلم مربوطه در لوح فشرده‌ای است که همراه با کتاب برای خواننده آن ارسال می‌شود.
سرعت درسنامه طوری است که هیچ عجله‌ای برای رسیدن با تمارین سخت و نفسگیر در آن مشاهده نمی‌کنید. برای اینکه بیشترین استفاده را از این کتاب ببرید و یک بار برای همیشه مشکل خودتان را با مثلثات حل کنید، باید حوصله بخرج دهید و پای این کتاب بایستید، تا نتیجه آن را ببینید.
مثلا اگر فصل دوم این کتاب را ملاحظه کنید، خواهید دید که در بخش دایره مثلثاتی بر روی ساده‌ترین و در عین حال مهم‌ترین مفاهیم پافشاری زیادی شده تا در ذهن خواننده تثبیت شود. مثلا برای پیدا کردن زاویه در دایره مثلثاتی و همچنین نسبت‌های مثلثاتی از روی دایره، تمارین متنوعی حل شده تا خواننده آن را کامل فرابگیرد و لمس کند.
بنابراین دانش‌آموزان سال دهم و یازدهم که امکان مطالعه با فراغ بال بیشتری دارند به خوبی می‌توانند از این کتاب استفاده کنند. دانش آموزان سال دهم رشته‌های ریاضی و تجربی می‌توانند فصل اول و دوم را از این کتاب مطالعه کنند و پایه مستحکمی را برای یادگیری بقیه مطالب مثلثات و مسائل ترکیبی با آن برای خود بسازند.
یکی از نقاط قوت دیگر درسنامه پاسخ‌های تشریحی مفصل و کاملی است که برای تمارین کتاب در نظرگرفته شده است. عموما توضیحات فارسی لابه‌لای زبان ریاضی باعث شده تا برای خواننده ابهامی باقی نماند.
تمارین تکمیلی و تست های کتاب مرجع مثلثات خوشخوان
در مورد تمارین در بخش مقدمه مولف این چنین نوشته شده که 15% تمارین ساده، 40% متوسط، 35% سخت و 10% پیچیده هستند. این سطح‌بندی در بخش راهنمای حل و پاسخ نوشته شده است ولی به طور کلی تمارین اولیه عموما ساده و متوسط هستند. تمارین ساده و متوسط برای جا افتادن مطلب بسیار مهم هستند، بنابراین نباید از کنار آنها با سادگی عبور کرد.
در بین تمارین تشریحی، بعضا سوالاتی را مشاهده می‌کنید که ممکن است جواب آن بلی یا خیر باشد، ولی در عمق وجود این سوالات، تحلیل‌هایی است که خواننده برای جواب دادن به آن انجام می‌دهد و قدم به قدم برای رویارویی با سوالات بعدی آماده می‌شود.
در بخش تست‌ها نیز با توجه به روند سوالات تشریحی، خبری از سطح‌بندی نیست و بنظر تست‌ها متناسب با روند علمی مطالب و به صورت درهم آورده شده‌اند. تست‌های کنکورهای سراسری در میان تست‌ها دیده می‌شوند. البته خبری از تست‌های کنکورهای اخیر در کتاب نیست و بنظر می‌رسد کتاب ویرایش جدیدی را تجربه نکرده است.
با توجه به تنوع تست‌های موجود (50 تست برای هر فصل) در کتاب می‌توان تست‌های کتاب را برای دانش‌آموزان سال دهم و یازدهم کافی دانست. اما دانش‌آموزان دوازدهم ریاضی و تجربی باید از منبعی تست بزنند که کنکورهای اخیر را نیز شامل شود و به این ترتیب با سبک و سلیقه کنکورهای جدید آشنا شوند.
در بخش پاسخنامه لازم است ذکر کنیم که فقط تمارین سخت و پیچیده (یعنی 45% از تمارین) دارای پاسخنامه کامل هستند و تمارین ساده و متوسط فقط دارای جواب آخر و راهنمای حل هستند. همچنین در بخش تست‌ها نیز به پاسخ کلیدی آنها بسنده شده که نقطه ضعفی برای کتاب محسوب می‌شود. اما در تمارین سخت و پیچیده سعی شده از توضیحات کافی برای رفع هرگونه ابهامی استفاده شود.
انتشارات خوشخوان
