نقد و بررسی
پاسخنامه شیمی جامع کنکور تست خیلی سبز (جلد دوم)
کتاب شیمی جامع کنکور انتشارات خیلی سبز یکی از پرفروش‌ترین و پرطرفدارترین کتاب‌های شیمی کنکور چند سال اخیر است. تحلیل حاضر از چاپ 62ام این کتاب که در سال 1402 منتشر شده، نوشته شده است.
کتاب شیمی جامع کنکور همانطور که از اسم آن مشخص است، دربردارندۀ مطالب درسی و تست‌های چهارگزینه‌ای از تمامی بخش‌های سه کتاب شیمی دهم، یازدهم و دوازدهم می‌باشد. این کتاب در دو جلد درسنامه، سوالات و پاسخنامه تشریحی به انتشار رسیده است. لحن کتاب دلنشین و خودمانی و پر از جملات بامزه است که موجب تنوع این کتاب شده است.
فهرست جلد اول کتاب، حاکی از فصل‌بندی اصولی کتاب بر اساس صفحات کتاب‌های درسی شیمی می‌باشد و هر فصل نیز به بخش‌های کوچک‌تری، بر اساس صفحات مشخصی از کتاب‌های درسی، تقسیم شده است. در انتهای این فصول، دو بخش ضمیمه و پاسخنامه کلیدی در فهرست به چشم می‌خورد. جلد دوم کتاب نیز به پاسخنامۀ جامع و تشریحی تمامی تست‌های جلد اول اختصاص داده شده است.
در ادامه به بررسی کتاب شیمی جامع کنکور تست خیلی سبز اثر مهدی براتی، نیما سپهری و یاسر عبداللهی می‌پردازیم.
محصولات مرتبط: کتاب‌های شیمی یازدهم
کتاب شیمی جامع کنکور از طراحی جلد ساده و زیبا و صفحه‌آرایی بسیار خوبی برخوردار است. سایز فونت و فاصلۀ نوشته‌های کتاب استاندارد و مناسب است و از طراحی‌های گرافیکی و آیکون‌های جذابی استفاده شده است. کاغذ به‌کار رفته در این کتاب سفید رنگ است که از کیفیت بسیار بالایی برخوردار است.
در چاپ نوشته‌های کتاب از چندین رنگ استفاده شده است و هر فصل، از یک رنگ زمینه‌ای شاداب و چشم‌نواز برخوردار است. کتاب شیمی جامع کنکور خیلی سبز را می‌توان کتابی پرحجم اما مفید و کارآمد در نظر گرفت.
این کتاب با گنجاندن درسنامه‌های منظم، مفصل و پر از نمودار و شکل و همچنین، سوالات تستی پر تعداد با پوشش‌دهی و تنوع به نسبت بالا، دانش‌آموز را برای کنکور سراسری تا حد خوبی آماده خواهد کرد. به علاوه، لحن خودمانی کتاب در لابه‌لای مطالب، موجب هرچه جذاب‌تر شدن و پربازده‌تر شدن روند مطالعاتی مخاطب خود شده است.
جلد دوم این کتاب نیز با در بَرداشتن پاسخنامه‌های تشریحی بسیار کامل و آکنده از نکات آموزشی و تستی، موجب هرچه بالاتر رفتن ارزش این کتاب به عنوان یک منبع اول برای درس شیمی، در کنکور سراسری شده است.
پیش از خرید اینترنتی کتاب شیمی جامع کنکور تست خیلی سبز ادامۀ مطلب را مطالعه کنید.
آموزش (درسنامه) کتاب شیمی جامع کنکور تست خیلی سبز
از آنجایی که کتاب‌های جامع با هدف «تمامی مطالب درسی در یک کتاب» یا «یک کتاب بجای چندین کتاب» نوشته می‌شوند، کیفیت هر سه بخش درسنامه و آموزش، سوالات تستی تألیفی و سراسری و پاسخنامۀ تشریحی جامع و کامل در آنها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
حال سوال این است که درسنامۀ کتاب شیمی جامع کنکور تست خیلی سبز از چه کیفیتی برخوردار است؟
برای پاسخگویی به این سوال بهتر است ابتدا به ساختار درسنامۀ این کتاب بپردازیم. همانطور که اشاره شد، فصول کتاب حاضر به بخش‌بندی‌های کوچک‌تری تقسیم شده است. این بخش‌بندی‌ها به اقتضای اهمیت صفحات متنوع کتاب‌های درسی، از حجم‌های مختلفی برخوردار است.
به عنوان مثال، فصل دوم پایۀ دهم صفحات 45 تا 51 کتاب درسی (هواکره و لایه‌های آن و…) را در بر می‌گیرد، اما فصل ششم همین فصل، صفحات 80 تا 82 کتاب درسی (مقدمه‌ای بر استوکیومتری واکنش‌ها و فرآیند هابر) را در بر می‌گیرد. این بخش‌بندی اصولی موجب می‌شود تا درسنامه‌ها از نظم و ترتیب خوبی برای ارائۀ مطالب بر اساس اهمیت آنها، برخوردار شوند.
درسنامه‌های این کتاب در ابتدای هر بخش و قبل از سوالات تستی نوشته شده‌اند. در درسنامه‌ها انواع و اقسام نمودارها و جدول‌ها و همچنین، آیکون‌های انحصاری به چشم می‌خورد، که موجب هرچه بهتر شدن روند انتقال مطلب به دانش‌آموز می‌شود. تعداد بسیار زیادی تمرین و سوال نیز در درسنامه‌ها گنجانده شده است که پاسخ آنها دقیقا پایین آنها آورده شده است.
اما آیا این ساختار اصولی و مناسب، به خوبی توانسته است نیازهای مخاطب خود را از نظر آموزشی برآورده کند؟
به طور کلی، درسنامه‌های این کتاب از نظر پوشش‌دهی و حجم، از استانداردهای یک منبع اول برای کنکور شیمی برخوردار هستند. این درسنامه‌ها به دلیل داشتن تعداد بسیار زیادی نمودارهای متنوع (به خصوص نمودارهای درختی)، تا حد خوبی مناسب مرور مفاهیم برای دانش‌آموز می‌باشد.
به عنوان مثال، در فصل چهارم کتاب (معادل فصل یک پایۀ یازدهم) و در قسمت «روندهای تناوبی»، که بخشی جسته گریخته و پراکنده در کتاب درسی است، تعدادی کادر و نمودار با طراحی‌ها و عکس‌های رنگی به چشم می‌خورد، که کاملا مناسب دوره کردن مخاطبین خود است.
همچنین در ادامۀ همین فصل، درسنامه‌ای با روند آموزشی بسیار منظم و یکپارچه‌ای برای بخش بسیار مهم «هیدروکربن‌ها» وجود دارد. این درسنامه خود به دو قسمت «آلکان‌ها» و «آلکن‌ها، آلکین‌ها و هیدروکربن‌های حلقوی» شده و دانش‌آموز در بخش ابتدایی با روش نام‌گذاری و انواع هیدروکربن‌ها و خواص آنها آشنا می‌شود و سپس، به یادگیری دیگر هیدروکربن‌های سخت‌تر در بخش بعدی می‌پردازد.
ویژگی منحصر به فرد بخش آموزشی کتاب شیمی جامع کنکور خیلی سبز در چیست؟
به غیر از مطالبی که به آنها اشاره شد، می‌توان قسمت «ضمیمه» این کتاب که در قسمت انتهایی آن (صفحه 565) به چشم می‌خورد را، منحصر به فردترین بخش آموزشی این کتاب دانست. در ضمیمه پنج موضوع مهم و کاربردی شیمی را که در گوشه و کنار و جای‌جای فصول مختلف شیمی دهم، یازدهم و دوازدهم پخش شده است، به صورت یکجا و منظم جمع‌آوری شده است. این پنج موضوع عبارتند از:
- عنصرشناسی: بررسی کامل بیش از 36 عنصر شیمایی در کتاب‌های درسی
- ماده شناسی: کاربردشناسی و نکات مهم ساختاری و واکنشی مواد و ترکیب‌های مهم
- فرمول شناسی: طبقه‌بندی موضوعی همۀ فرمول‌های کاربردی درس شیمی
- نمودارشناسی: ارائۀ موضوعی تمام نمودارهای مهم کتاب‌های درسی
- مقایسه شناسی: جمع‌آوری و بیان مقایسه‌های مهم (<=>) بین کمیت‌ها و موضوعات مهم
تست (تمرین)
پس از هر بخش از درسنامه‌های ذکر شده، دانش‌آموز با سوالات تستی آن بخش مواجه می‌شود. این سوالات تیپ‌بندی‌های مختلفی را شامل می‌شوند و از سوالات حفظی و متن کتاب درسی تا سوالات محاسباتی و شمارشی و عبارتی را شامل می‌شود.
در گوشه و کنار این سوالات، برخی جملات با لحن خودمانی وجود دارد، که خبر از نکته‌ای راجع به سوالات پیش رو را به مخاطب می‌دهد، مثلا گفته می‌شود چند سوال مقابل همگی محاسباتی هستند یا برگرفته از قسمت‌های مختلف فصل هستند. علاوه بر تست‌های اشاره شده، در انتهای هر فصل نیز، سوالاتی تحت عنوان «از هر دری سخنی» نیز دیده می‌شود.
این سوالات برگرفته از قسمت‌های مختلف و متنوع یک فصل یا فصل‌های پیشین است. اکثر این سوالات ترکیبی نکات خاص و مهمی را در دل خود جای داده‌اند، که می‌تواند مورد توجه طراحان کنکور باشد. از این رو، این نمونه سوالات یکی از بارزترین ویژگی‌های منحصر به فرد کتاب شیمی جامع خیلی سبز است و مخاطب را برای سوالات جدیدتر کنکور آماده می‌کند.
کتاب حاضر از تعداد سوالات تستی بسیار بالایی (2388 تست) برخوردار است که از سطح آسان تا سخت و ترکیبی را در بر می‌گیرد. این تعداد تست از منظر کمیّت و کیفیت، تا حد بسیار خوبی پاسخگوی نیاز دانش‌آموز برای یک کتاب جامع می‌باشد.
از طرفی، انتشارات خیلی سبز برای نظم بخشیدن به روند سوال و پاسخ و هرچه مفصل‌تر کردن پاسخنامۀ تشریحی خود، قسمت پاسخنامه‌ها را، در جلد دوم آورده است. این امر موجب شده است تا مخاطب با پاسخنامه‌هایی کاملا تشریحی و پر از نکات مهم و تستی رو به رو شود.
لحن و روند آموزشی به‌کار رفته در درسنامه و پاسخنامه تا حد خوبی یک‌دست می‌باشد و برای تعداد قابل توجهی از سوالات، نکات تستی و راه‌حل‌های متفاوت ذکر شده است. از نظر تیپ‌بندی سوالات، تست‌های این کتاب در بخش‌های مختلف، از تنوع و پوشش تیپی خوبی برخوردار هستند و تست‌های شمارشی نیز از کیفیت و کمیّت خوبی برخوردار هستند.
از نظر پوشش سوالات، کتاب شیمی جامع کنکور تست خیلی سبز به خوبی سوالات کنکورهای سراسری (حتی سوالات خوب و مناسب کنکورهای نظام قدیم) را، در دل خود جای داده است. یکی از نکات جالب توجه کتاب، ارائه سوالات متناسب و درخور توجه المپیادهای شیمی جهت آماده شدن برای کنکور سراسری می‌باشد.
از طرفی، علارغم اینکه سوالات تألیفی این کتاب به طور کلی از کیفیت و پوشش‌دهی خوبی برخوردار هستند، اما جای خالی برخی از انواع تست‌ها در کتاب حس می‌شود. به عنوان مثال، در فصل سوم پایۀ دهم و در قسمت سوالات «انحلال پذیری»، جای خالی سوالات بیشتر و متنوع‌تر تألیفی از «معادلۀ انحلال‌پذیری» حس می‌شود.
یکی دیگر از نکات منفی کتاب را می‌توان به میکروطبقه‌بندی نکردن سوالات اشاره کرد. به عبارتی، این کتاب شیمی جامع کنکور خیلی سبز نیازمند تفکیک بیشتر و طبقه‌بندی جزئی‌تر تست‌ها براساس معیارهای مختلف، مانند محاسباتی یا مفهومی بودن سوالات، می‌باشد.
به عنوان مثال، در فصل یکم پایۀ یازدهم و در بخش «هیدروکربن‌ها»، سوالات مفهومی و مسائل محاسباتی این بخش در کنار یکدیگر و بدون تفکیک خاصی کنار هم آمده‌اند. در صورت تفکیک بیشتر سوالات در این کتاب، کمک شایانی به دانش‌آموزانی که قصد حل مسائل مفهومی و یا محاسباتی به صورت جداگانه را دارند، صورت می‌پذیرد.
تعداد تست های شیمی جامع کنکور انتشارات خیلی سبز
| پایه |
فصل |
عنوان |
تست |
| دهم |
1 |
کیهان، زادگاه الفبای هستی |
253 |
| 2 |
رد پای گازها در زندگی |
207 |
| 3 |
آب، آهنگ زندگی |
240 |
| یازدهم |
4 |
قدر هدایای زمینی را بدانیم |
274 |
| 5 |
در پی غذای سالم |
309 |
| 6 |
پوشاک نیازی پایان ناپذیر |
177 |
| دوازدهم |
7 |
مولکول های در خدمت تندرستی |
283 |
| 8 |
آسایش و رفاه در سایه شیمی |
267 |
| 9 |
شیمی جلوه ای از هنر، زیبایی و ماندگاری |
189 |
| 10 |
شیمی راهی به سوی آینده ای روشن تر |
189 |
| مجموع |
2,388 |
بیشتر
کمتر
انتشارات خیلی سبز