کتاب «پرواز شبانه» دومین کتابی است که از نویسندۀ داستان معروف «شازده کوچولو»، یعنی آنتوان دوسنت اگزوپری در دست داریم. این کتاب برای اولین بار در سال 1931 منتشر شد و خیلی زود به یکی از رمان های پرفروش در سراسر جهان تبدیل گشت. داستان کتاب پرواز شبانه در دوره ای می گذرد که شرکت های پست هوایی تأسیس شده بودند و صاحبان این شرکت ها مرتب با شرکت های پست زمینی و راه آهن در حال رقابت بودند. آنتوان دوسنت اگزوپری در این کتاب داستان خلبانانی را روایت می کند که در جریان به دست آوردن سود و منفعت بیشتر صاحبان این مشاغل، جان عزیز خود را از دست می دادند.
اگر بخواهیم خلاصه ای از داستان کتاب پرواز شبانه ارائه دهیم، باید از معرفی شخصیت اصلی این داستان، یعنی «فابیان» آغاز کنیم. فابیان یکی از خلبانان شرکت پست هوایی آرژانتین است که یک شب در مأموریتی در طوفان گم می شود و جان خود را از دست می دهد. در این میان صاحب این شرکت، «ریویر»، موظف است که به همسر فابیان اطلاع دهد که شوهرش گم شده و اطلاع دقیقی از وضعیت او در دست نیست.
از طرف دیگر شرکت پست هوایی نیاز به اداره شدن دارد و صاحب شرکت نباید بگذارد که مأموریت ها شکست بخورند یا در جریان مسابقه با رقیبان، عقب بماند. او جان خلبانان دیگری را هم به خطر می اندازد تا منافع شرکتش را حفظ کند. پرواز شبانه داستان همین کشمکش ها است. شخصیت های اصلی این داستان، همانا فابیان و ریویر هستند. مرگ فابیان مسیر داستان را شکل می دهد و تصمیمات ریویر ما را در داستان به دنبال خود می کشاند.
آنتوان دوسنت اگزوپری در سال 1931 برندۀ جایزۀ فمینا برای این کتاب شد و در سال های بعد فیلمی با همین عنوان نیز از این کتاب ساخته شد. جالب است بدانیم که عمدۀ شهرت آنتوان دوسنت اگزوپری بعد از دریافت این جایزه به دست آمده و پیش از آن چندان شناخته شده نبود.
آنتوان دوسنت اگزوپری، نویسندۀ کتاب هایی چون «شازده کوچولو»، «پرواز شبانه» و «زمین انسان ها» اصلیتی فرانسوی داشت. او در کنار حرفۀ نویسندگی به کار خلبانی و خبرنگاری نیز اشتغال داشت. وی پس از مرگش قهرمان ملی فرانسه لقب گرفت. او در جنگ جهانی دوم به فرانسه خدمت کرد و هواپیمایش در جریان همین جنگ به دلایل فنی سقوط کرد و جانش را از دست داد.
مترجم کتاب پرواز شبانه، پرویز داریوش، از نویسندگان قدیمی ایران است. وی در کنار کار ترجمه به سرودن شعر و نویسندگی نیز اشتغال داشت. وی با همکاری جلال آل احمد، کتاب «مائده های زمینی» آندره ژید را به فارسی ترجمه کرد و نامش را جاودانه ساخت. ترجمۀ کتاب هایی چون «آوای وحش» اثر جک لندن، «ماجراهای تام سایر» اثر مارکن تواین، «اسپرلوس» اثر هرمان هسه، «ماه پنهان است» و «چمنزارهای بهشت» اثر جان اشتاین بک از آثار اوست.
نشر امیرکبیر که این کتاب را منتشر کرده و روانۀ بازار ساخته است، یکی از معروف ترین و قدیمی ترین نشرهای ایران است و در دهۀ چهل توسط عبدالرحیم جعفری تأسیس شده است. عمدۀ فعالیت نشر امیرکبیر در آن سال ها ترجمه و نشر رمان های معروف غیرایرانی بود. اما در سال های اخیر، متولیان نشر امیرکبیر به چاپ کتاب هایی در حوزۀ اقتصاد، روانشناسی، تاریخ، تاریخ ادبیات، ادبیات فارسی و… نیز توجه داشته اند. شیوۀ کاری نشر امیرکبیر سال های سال مورد تقلید و پیروی ناشران ایرانی دیگر بوده است. در دوره ای این نشر بزرگ ترین نشر ایران و بزرگ ترین نشر خاورمیانه نیز به حساب می آمده است.
در بخش هایی از کتاب پرواز شبانه می خوانیم:
او در آن اتاق غمی تازه در وجود خود می یافت، تازه چون معنایی تازه برای زندگی، غمی که او را مجبور می ساخت اندکی بخود بیاندیشد، غمی که تلخکامش ساخته بود.
آیا دقیقم یا نه؟ غافل از آنم. اگر کار کنم، نقص ها رفع می شوند. مسئولان انسان هایی عادی نیستند، ایشان چون قدرتی مبهم اند که اگر تمامی انسان ها را درنیابیم، یارای دریافتنشان را هرگز نخواهیم داشت. با آنکه در کار خود بسیار دقیق ام، اما هر پرواز شبانه ای برایم اقبالی برای مرگ خواهد بود.
در هر جمعی، افرادی مشخص وجود دارند که دقیقا مثل سایرین به نظر می آیند، در حالی که حامل پیام های شگفت انگیزی هستند.
گرچه زندگی انسان ممکن است گرانبهاترین چیز روی زمین باشد، ما همیشه جوری رفتار می کنیم انگار که چیزی باارزش تر از زندگی انسان وجود دارد.
ما برای جاودانگی دعا نمی کنیم، بلکه فقط برای ندیدن اینکه کارهایمان و همه چیز ناگهان بی معنی شوند، این کار را انجام می دهیم؛ چراکه آن وقت، پوچی مطلق همه چیز، خودش را آشکار می کند.
انتشارات امیرکبیر
