کتاب پیک فیزیک شماره 2 (دما و گرما) راه اندیشه با هدف افزایش آمادگی دانش آموزان برای کنکور سراسری تألیف شده است. با توجه به متن مقدمه «این‌جانب به ترتیب از تست ساده به مشکل حرکت نموده‌ام و از مطالب تکراری پرهیز نموده‌ام» می‌توان گفت هدف اصلی کتاب افزایش مهارت تستی دانش آموزان بوده است. این کتاب شامل یک فصل است (دما و گرما) و فهرست ندارد. لحن کتاب نیز رسمی است. این کتاب شامل سه بخش است: بخش اول درسنامه، بخش دوم سؤالات تستی و بخش سوم پاسخنامه تشریحی. این کتاب دارای حجم 63 صفحه و 180 تست می باشد. در ادامه به بررسی کتاب پیک فیزیک دما و گرما راه اندیشه اثر علیرضا عربشاهی می پردازیم.
سایز و فونت نوشته‌های کتاب بسیار خوب است و صفحه‌آرایی انجام شده نیز زیبا و مناسب است. اکثر نمودارها و اشکال، دقیق و باکیفیت ترسیم شده‌اند، اما برخی از تصاویر تار و بی‌کیفیت هستند، به‌طور مثال در نسخه در حال بررسی در صفحۀ 7 این کتاب اشکال (الف) و (پ) کاملاً تار و نامفهوم اند. طرح روی جلد کتاب بسیار زیبا و چشم‌نواز است و رنگ‌های به‌کار رفته در چاپ نیز بسیار متنوع می‌باشند. کاغذ استفاده شده در کتاب نیز سفید و مرغوب است.
حجم کتاب پیک فیزیک 2 (دما و گرما) در مقایسه با محتوای ارائه شده معقول است. متأسفانه تعداد غلط‌های املایی و تایپی زیاد است و این موضوع یکی از نقاط ضعف کتاب به حساب می آید. دانش آموزان متوسط و قوی می‌توانند از این کتاب به‌عنوان منبعی برای مرور سریع مطالب درسی و محک زدن سطح علمی خود در حل تست های جدید استفاده کنند.
به دلیل مسائلی که در کتاب پیک فیزیک شماره 2 راه اندیشه وجود دارد و در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد، اعم از نحوه‌ی بیان مطالب، جمله‌بندی‌ها، یکدست نبودن درسنامه و تست ها و… مطالعه این کتاب به عنوان یک منبع مکمل، به دانش آموزان توصیه می شود. قبل از خرید اینترنتی کتاب پیک فیزیک دما و گرما ادامه مطلب را بخوانید.
آموزش (درسنامه)
درس‌نامه‌ی کتاب پیک فیزیک شماره 2 دما و گرما راه اندیشه مطالب را به‌صورت خلاصه بیان کرده و بیشتر سعی شده دانش آموزان مطالب را از طریق بررسی مثال‌های تشریحی مختلف که در متن درسنامه قرار داده شده، یاد بگیرند. در متن درسنامه اشکالات بسیار زیادی وجود دارد و بعضی ازجمله بندی‌ها اشتباه است، اکثر جملات طولانی‌اند و برخی از مفاهیم اشتباه بیان شده‌اند. به‌طور مثال در صفحۀ 4 کتاب چنین جمله‌ای وجود دارد: «برای اندازه‌گیری دما از دماسنج استفاده می‌شود که به آن کمیت دماسنجی می‌گویند». درصورتی‌که تعریف کمیت دماسنجی این نیست و این جمله کاملاً غلط است.
محتوای درسنامه ناقص است و تمامی مفاهیم این فصل آموزش داده نشده‌اند (به‌طور مثال در درسنامه هیچ صحبتی از روش‌های انتقال گرما نشده). در کل، حجم درسنامه برای فصلی که 3 الی 4 تست در کنکور سراسری دارد کافی نیست. با توجه به حجم درسنامه می‌توان گفت بهتر است دانش آموزان متوسط و قوی از این کتاب برای مرور و دوره‌ی مطالب استفاده کنند نه دانش آموزان ضعیف. زیرا این عزیزان برای یادگیری مطالب نیاز به درس‌نامۀ مفصل تری دارند. با توجه به نحوۀ آموزش مطالب، اگر عمق دادن به مطالب و آموزش نکته وار و تستی را دو سر یک بازه در نظر بگیریم، درس‌نامۀ این کتاب در قسمت آموزش نکته وار و تستی می‌باشد.
تمامی مثال‌های درسنامه، به‌صورت تشریحی تألیف شده‌اند. صورت این مثال‌ها برای تفهیم مطالب مناسب است اما مشکلات زیادی در جواب مثال‌ها وجود دارد. مثلاً در مثال صفحۀ 4، متن جواب این‌گونه نوشته‌شده: «تغییرات کلوین و سانتی گراد برابرند. همان 20 درجه زیرا…» درصورتی‌که باید این‌گونه نوشته می‌شد: «همان 20 درجه زیرا تغییرات کلوین و سانتی گراد برابرند». جواب مثال صفحۀ 9 نیز ایراد دارد. نماد ضریب انبساط حجمی بتا β می‌باشد اما در متن جواب این مثال اشتباهاً B نوشته شده است. روند حل این مثال نیز برای دانش آموزان قابل‌فهم نخواهد بود.
تست (تمرین)
در کتاب پیک فیزیک شماره 2 دما و گرما راه اندیشه، تعداد تست های در نظر گرفته شده برای هر مبحث مناسب است. این تست ها از آسان به دشوار چیده شده‌اند. ترتیب تست ها منطبق بر مباحث کتاب درسی می‌باشند و به لحاظ آموزشی مناسب اند. کتاب پیک فیزیک شماره 2 (دما و گرما) شامل 180 تست می‌باشد که به‌صورت میکرو طبقه‌بندی نیستند.
اکثر تیپ‌های سؤال در این مجموعه بررسی شده و سطح علمی برخی از تست ها بالاتر از کنکور سراسری است و برای دانش آموزان قوی مناسب می‌باشد. تقریباً نیمی از تست ها تألیفی و نیمی دیگر تست های کنکور سراسری می‌باشند و از تست های آزمون‌های آزمایشی اصلاً استفاده نشده است. برخی از تست های تألیفی ایده‌های جدید و نو دارند.
یکی از ویژگی‌های کتاب پیک فیزیک شماره دو یکدست نبودن درسنامه و بخش تست ها است. به‌طور مثال در درسنامه هیچ جمله‌ای در رابطه با روش‌های انتقال گرما وجود ندارد. اما در بخش تستی، تست های متنوعی از رابطۀ رسانش گرمایی مطرح شده است. مبحث رسانش گرمایی از کتاب دانش آموزان سال دهم حذف شده و با توجه به وجود تست های رسانش گرمایی می‌توان گفت فقط دانش آموزان کنکوری می‌توانند از این کتاب استفاده کنند.
پاسخ‌های تشریحی نیز مانند درسنامه بسیار خلاصه است و با آموزه‌های درسنامه هم‌خوانی ندارد. به‌طور مثال برای پاسخ به تست 94، از واحد cal/g استفاده شده، در صورتی که در درسنامه اصلاً از چنین واحدی استفاده نشده است. از طرفی حل تست های مبحث تعادل گرمایی (آب و یخ) با این روش اصلاً مرسوم نیست و قطعاً دانش‌آموز با دیدن هم‌چین راه‌حلی دچار سردرگمی می‌شود.
در قسمت پاسخنامه تشریحی نیز ایرادات تایپی و نگارشی زیادی وجود دارد و در برخی موارد باعث گنگ بودن و ناقص بودن جملات شده است. به طور مثال در پاسخ تست 33، چنین جمله‌ای وجود دارد: «در اثر افزایش طول اضلاع به یک نسبت زیاد می‌شود». درصورتی‌که این جمله باید این‌طور نوشته می‌شد: «در اثر افزایش دما، طول اضلاع به یک نسبت زیاد می‌شوند.»
انتشارات راه اندیشه
