«چراغ سبز ها» یک کتاب غیر داستانی در قالب خود زندگی نامه به قلم بازیگر مشهور آمریکایی و برنده جایزه اسکار متیو مک کانهی می باشد. این کتاب که اولین حضور مک کانهی به عنوان یک نویسنده در دنیای ادبیات است، برای اولین بار در سال ۲۰۲۰ منتشر گشت و بلافاصله با استقبال گسترده ای از جانب منتقدان و مردم روبرو شد.
مک کانهی این کتاب را بر اساس دفتر خاطرات دوران نوجوانی اش، که از چهارده سالگی او تا به زمان حاضر را دربر می گیرد، و تجربیات ارزشمند شخصی اش، نگاشته است. او در حین نوشتن این اثر، برای تمرکز بیشتر، به مدت پنجاه و دو روز به دل بیابان زد و خود را به مکانی خالی از امکانات تبعید کرد.
کتاب چراغ سبز ها توانست جوایز و افتخارات متعددی را نصیب نویسنده اش کند. از آن جمله جایزه بهترین سرگذشت نامه به انتخاب سایت گودریدز در سال ۲۰۲۰، و حضور در لیست پرفروش ترین کتاب های غیر داستانی نیویورک تایمز. همچنین گاردین این اثر را یکی از بهترین کتاب های سال نامید. آوازه شهرت بالای این کتاب به کشور های مختلف از جمله ایران رسید و به زبان های بسیاری مانند فارسی ترجمه شد.
چراغ سبز ها اساساً یک کتاب خاطره و زندگی نامه ای از سال های اولیه زندگی متیو مک کانهی در تگزاس تا حدود پنجاه سالگی اوست. خاطراتی که دوران پر فراز و نشیب زندگی او، کودکی پر حادثه اش، اوایل کارش در هالیوود و در نهایت جایی که او امروز است را پوشش می دهد و از طریق داستان ها و همچنین دست نوشته های نوجوانی مک کانهی روایت می شود.
در طول این کتاب، مدام اصطلاح «چراغ سبز ها»، که عنوان کتاب نیز می باشد، تکرار می شود. عنوانی که متیو معتقد است که جنبه های مثبت زندگی یک فرد را می توان با آن توضیح داد. این ها وقایعی هستند که به افراد اجازه می دهند بدانند که زندگی شان در مسیر درستی قرار دارد. چراغ سبز می تواند اَشکال مختلفی داشته باشد؛ مانند موفقیت، رفاه، ملاقات با عشق زندگی، یا تولد فرزند؛ یا می تواند یک احساس ساده از امنیت و رفاه باشد، که از طریق شانس یا انتخاب زندگی عاقلانه آن ها را به دست می آورد.
او در مقابل به چراغ های زرد و قرمز نیز اشاره می کند؛ که به معنی مسیر های انحرافی، بیماری ها و شکست ها هستند. مک کانهی به خوانندگان کتابش توضیح می دهد که در مواجهه با چراغ های زرد یا قرمز معمولا سه انتخاب دارند: پافشاری کردن، حرکت در مسیری متفاوت، یا تسلیم شدن. او یادآوری می کند که رنگ های قرمز و زرد، مانند چراغ سبز، انسان را در رسیدن به هدف زندگی یاری می رسانند. هنر زندگی این است که بدانند هنگام روبرو شدن با آن ها، چگونه و چه زمانی از بین سه پاسخ مختلف، عاقلانه انتخاب کنند.
چراغ سبز ها یک کتاب خاطرات و زندگی نامه به معنای متعارف نیست. با نزدیک شدن به سن پنجاه سالگی، این بازیگر، دفتر خاطراتی را که به مدت ۳۵ سال نگه داشته بود، دوباره بررسی کرد تا ببیند چه چیز تازه ای می تواند از آن بیاموزد؛ و نتیجه اش این کتاب شد که بینش هایی را در مورد هنر زندگی و فلسفه شخصی او به خوانندگان اش نشان می دهد.
کتاب چراغ سبزها از هر نظر فوق العاده است. زبان محاوره ای کتاب، خواندن آن را بسیار سریع و آسان می کند و روایت داستان های مختلف زندگی اش از آن اثری سرگرم کننده می سازد. فرم خود زندگی نامه کتاب و روبرو شدن با تجربه های گوناگون نویسنده، جریانی از صمیمیت و همذات پنداری بین خواننده و مک کانهی ایجاد می کند که از باارزشترین تجربیات مطالعاتی می باشد.
لحن شیرین و روان نویسنده در تمام طول کتاب به صورت یکپارچه حفظ شده و مشوقی برای ادامه آن تا به آخرین سطر است. چراغ سبز ها علاوه بر حکایت داستان زندگی این بازیگر، مفاهیم باارزش معنوی و عمیق فلسفی را نیز در بر گرفته دارد؛ اما هرگز از سادگی اش کاسته نمی شود. متیو در طول روایت خاطراتش درس هایی که از زندگی گرفته را سخاوتمندانه در اختیار خوانندگان قرار می دهد و آن ها را در پا گذاشتن در مسیر خودیاری و خودسازی، که خودش تجربه کرده، یاری می کند.
متیو مک کانهی سال ۱۹۶۹ در تگزاس به دنیا آمد. او که یک تهیه کننده، کارگردان و بازیگر مشهور سینما و تلویزیون در آمریکا است، در سال ۲۰۱۳ برای بازی در فیلم «باشگاه خریداران دالاس» موفق به کسب جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد و جایزه گلدن گلوب بهترین بازیگر مرد فیلم درام شد. او مدرک کارشناسی رادیو-تلویزیون-سینما را از دانشکده ارتباطات دانشگاه تگزاس دریافت کرده و در عرصه های مختلف فرهنگی، سیاسی و اجتماعی فعالیت های درخشانی دارد. «چراغ سبز ها» اولین کتاب نوشته مک کانهی است که سال ۲۰۲۰ منتشر شده است.
ترجمه فارسی کتاب چراغ سبزها توسط خانم سمانه پرهیز کاری صورت گرفته که ترجمه کتاب های «نردبان شکسته» اثر کاوان بشیری، «شنیده ام خانه ها را رنگ می کنی!» اثر چارلز برنت، «مینیمالیسم دیجیتال» اثر کل نیوپورت و «همه باید فمینیست باشیم» اثر چیماماندا انگازی ادیشی را نیز در کارنامه خود دارد.
در بخش هایی از کتاب چراغ سبز ها می خوانیم:
همیشه معتقد بوده ام رضایت به صورت علمی اش یعنی یاد بگیری کی و چطور از پس مشکلات زندگی بربیایی. وقتی می توانید آب و هوا را خودتان تعیین کنید، کاری کنید که نسیم بوزد. وقتی توی طوفان گیر می افتید، برای سعادت دعا کنید و تمام کاری که از دستتان برمی آید را انجام دهید. همه ما زخم هایی داریم، و هرچه هم پیشتر برویم، زخمی تر خواهیم شد. پس به جای جنگیدن با زمان و تلف کردن اش، بیایید با آن برقصیم و لحظه های تلف شده زندگی مان را جبران کنیم. یادمان باشد که با تلاش برای نمردن، بیشتر زنده نمی مانیم. وقتی درگیر و مشغول زندگی کردن باشیم، بیشتر زندگی می کنیم.
رشد درونی من بیش تر به خاطر سفرهایم بود تا کارم. من عاشق فروش، آموزش، موسیقی، و ورزش بودم. فکر کردم شاید باید شغلم را عوض کنم؛ مثلا شروع کنم به نوشتن داستان های کوتاه و سفرنامه، یا چه می دانم وارد شغل تبلیغات شوم، یا حتی معلم شوم، یا آهنگساز، یا مثلاً مربی فوتبال. نمی دانم. پاک گیج شده بودم.
روز های کامیابی باعث می شوند مشقت را فراموش کنیم. در روز های بدبختی، رسیدن به خوشبختی ناممکن به نظر می رسد. هر دو ممکن است همچون مقصد هایی نهایی به نظر برسند، حاصل جمع تمام روز های زندگی. اما بعد دلقک هستی جهان مان را به بازی می گیرد، شرایط دیروز دیگر پابرجا نیست، هرچه هست ویرگول است، دریغ از یک بمان. لذت عاریتی ست، و رنج هم.
نشر میلکان
