کتاب «سفر درونی»، اثری واقع گرایانه در قالب خود زندگی نامه، نوشته نویسنده برجسته فرانسوی و برنده جایزه نوبل ادبیات رومن رولان است. این اثر اولین بار در سال ۱۹۴۲ انتشار یافت. زمانی که این کتاب برای نخستین بار چاپ شد، تنها پنج فصل داشت. این در حالی بود که چهار فصل دیگر از آن به طور کامل نگاشته شده بودند و نویسنده چند فصلی را نیز در دست تکمیل داشت؛ اما به علت پاره ای از ملاحظات سیاسی و ترس از سانسور، فصل های کامل شده ضمیمه کتاب نشدند.
از سویی دیگر رومن رولان هنگام نوشتن این کتاب، در نظر داشت انتشارش را به بعد از مرگش موکول کند. اما به سبب مشکلات مادی مجبور به چاپ آن در سال ۱۹۴۲ شد. این اجبار باعث شد رولان بخش های بسیار خصوصی خاطرات را تا زمان زنده بودنش از کتاب حذف کند.
اما خوشبختانه خوانندگان امروزی نسخه ای را می خوانند که شامل فصل های پایانی، قسمت های حذف شده و زمینه پردازی های بعدی این زندگی نامه نیز می باشد. این کتاب اتوبیوگرافی از نظر شناخت اندیشه ها و افکار رولان، و نیز آشنایی با مسیر زندگی این نویسنده و هنرشناس تحسین برانگیز، دارای اهمیت به سزایی می باشد.
کتاب سفر درونی، سفری ماجراجویانه برای درک معنی زندگی و پرده برداری از معمای آن، به همراه نویسنده دانشمند و پرشور آن رومن رولان است. آنچه که در این کتاب می خوانیم، خاطرات خود نوشتۀ نویسنده است که به اذعان شخص خودش، در حین اندیشه ورزی های رویا گونه اش تحریر شده است.
این خاطرات نه فقط ماجرا های روز های پر فراز و نشیب روزگار جوانی زندگی رولان، که شرح سیر و سیاحت درونی و مکاشفات معنوی او نیز می باشد. رومن رولان در کتابش از دوستان، خانواده، نظریات سیاسی و مذهبی، دغدغه های انسانی و به طور کلی از درونیاتش برای مخاطبان سخن می گوید و گویی رازورزی می کند.
رومن رولان نویسنده ای روشنفکر و طرفدار صلح بود. او در کتاب سفر درونی اش، با زبانی پرشور و در عین حال لحنی صادقانه، و به شکل واقع گرایانه که لازمه زندگی نامه نویسی است؛ از زندگی بیرونی و تفکرات درونی اش سخن می گوید. اما آنچه سبک او را متمایز می کند، توجه ویژه اش به آرمان های انسانی و روحیات متعالی بشر در نوشته هایش است. این دیدگاه صلح طلبانه و توجه به هنر و فرهنگ از شاخصه های آثار رولان است.
عشق به انسان ها در آثار او، اعم از مقالات، زندگی نامه ها یا رمان هایش، موج می زند. آثار او جملگی سرشار از نشانه های نوع دوستی و ترویج دهنده صلح و آشتی هستند و همین باعث شده پس از سال ها همچنان آثار و نوشته های این نویسنده، چراغ راه آزادی خواهان باشد. رومن رولان را می توان جزو اولین نویسندگان رمان های چند جلدی در فرانسه نیز به شمار آورد و او را از پیشروان این سبک داستان نویسی نامید.
رومن رولان (۱۹۴۴-۱۸۶۶) مقاله نویس، رمان نویس، نمایشنامه نویس و محقق فرانسوی بود که به خاطر نوشته های صلح دوستانه و مبارزه با فاشیسم به شهرت و محبوبیت بالایی دست یافت. از جمله افتخارات این نویسنده برجسته می توان دریافت نشان لژیون دونور (۱۹۱۰)، جایزۀ بزرگ فرهنگستان فرانسه (۱۹۱۳) و کسب جایزه نوبل ادبیات (۱۹۱۵) را نام برد.
رولان نویسنده ای تاثیر گذار است که تاکنون بر مبارزان بسیاری از جمله گاندی و نویسندگانی چون هرمان هسه و تالستوی تاثیر گذاشته است. او آثار بسیار زیاد و در ژانر های متفاوتی خلق کرده است؛ که هرکدام در نوع خود شاهکار هستند. از جمله آثار ترجمه شده به فارسی ایشان می توان به رمان بسیار معروف «جان شیفته» (۱۹۳۳) اشاره کرد که آقای م.ا.به آذین آن را ترجمه و انتشارات دوستان منتشر کرده، اشاره کرد.
کتاب «زندگی نامه گاندی» (۱۹۳۶) با ترجمه محمد قاضی، کتاب «موسیقی دانان دیروز» (۱۹۰۸)، «موسیقی دانان امروز» (۱۹۱۲) و همچنین نمایشنامه «گرگ ها» (۱۸۹۸) با ترجمه مجتبی میثمی از دیگر آثار چاپ شده رولان در ایران می باشند.
کتاب سفر درونی را مترجم چیره دست ایرانی آقای محمود اعتمادزاده به آذین به فارسی برگردانده اند که ترجمه آثار مهمی چون «چرم ساغری» نوشتۀ بالزاک، نمایشنامه «فاوست» نوشتۀ گوته و «شاه لیر» اثر شکسپیر را در کارنامه خود دارد.
در بخش هایی از کتاب سفر درونی می خوانیم:
در موسیقی بود که من و مادرم تا لحظه واپسین با یکدیگر همدلی داشته ایم. و با همه افسوس او از آنکه من عمل به مراسم دینی را ترک کرده ام -مراسمی که خودش در سراسر زندگی بدان وفادار ماند- دیگر در آن باره چیزی نگفت. زیرا، بی آن که به خود من بگوید، (هرچند بعدها دانستم که به دیگران گفته است)، دریافته بود که موسیقی نواز کوچکش که در برابر خدا! به سرکشی برخاسته است خدا را خدمت می کند. و آنگاه که من در هاله لرزان شمع های گدازان روی پیانو خم شده بودم و او، دو اطاق آنسوتر، بیحرکت، سخت کوفته و چراغ را خاموش گذاشته، در تاریکی نشسته بود، ما دو تن به غریبانی می مانستیم که دور از سرزمین زاد بوم خود، شب، پس از خستگی های روز، گردهم فراهم می آیند و به یکی از میان خود که انجیل می خواند گوش می دهند.
داستان پردازی حماسی ام و انقلاب برای آن نبوده است که در قفسه های کتابخانه ها جا داده شود. مانند همه داستان ها، برای آن ساخته شده بود که در برابر توده مردم فرانسه سروده شود. پس به یك تئاتر توده ای نیاز داشت. در آن سالها، چند تن از دوستان، و خود من، کوشیدیم تا آن را بنیاد گذاریم. من در کتابی حکایت تلاش ها و طرحهای مان را گفته ام. ما شکست خوردیم. آن سال های آخر سده نوزدهم در فرانسه مقارن پایان خیزش تند و تیز و کوتاه مدت انترناسیونالیسم و روحیه توده ای بود که ماجرای دریفوس پدید آورده بود.
کینه ورزی را من هیچ خوش ندارم . از اين نوشابه ترش پیمانه بزرگی به من پیموده اند. سپاس خدای را که مجبور به نوشیدنش نیستم! می گذارمش که باد بخورد. در خمخانه من جایی برای آن نیست. کمی دست و پا گیرم می شود. این گروه مرا از خود می رانند. من هم نمی خواهم شان. پس تا اینجا توافق داریم.
اما بیرون کشیدن خود از آغوش کسانی که در برمان می گیرند و می گویند:
من دوست تان دارم شما دوستم دارید. اندیشه تان از آن من است. اندیشه هایم از آن شماست… بسیار دشوارتر است.
این که دوستشان بدارم، به سر و چشم! اما اندیشه ام دختری نیست که شوهر بخواهد.
انتشارات نیلوفر
