چه کتابی را کِی بخوانیم ؟
تاکنون شده متن کتابی را بخوانید و هیچ چیز از آن سر در نیاورده باشید؟ یا اینکه کتابی را خوانده باشید و بلافاصله تمامی مطالب آن را فراموش کرده باشید؟ یا حتی در حال خواندن، مدام تمرکزتان رو از دست داده باشید؟ آیا تاکنون هنگام کتاب خواندن خواب تان برده است؟!
خب احتمالا کتاب ها را در زمان مناسبِ خود نمی خوانید! ما اینجا هستیم تا با ارائۀ یک سری تکنیک و مطالب مفید، به شما برای بهتر کتاب خواندن کمک کنیم.
در وهلۀ اول باید گفت که هیچ قاعدۀ کلی و قانون فراگیری برای زمان خواندن کتاب برای افراد وجود ندارد. به طور کلی هر فرد باید با توجه به شرایط درونی و بیرونی زندگی خود، روند و بهترین ساعات فعالیت های خود را کشف کند. اما وجود چنین واقعیتی موجب توقف دانشمندان برای تحقیق نشده است! بعد از تحقیقات وسیع و طولانی مدت، دانشمندان به یک برنامه زمانی نسبتا مناسب رسیده اند که برای بسیاری از انسان ها راه گشاست.
زودتر از خروس ها شروع به خواندن کُن
اگر شب ها زود می خوابید و سحرخیز هستید، این قسمت برای شماست!
یکی از بهترین بازه های زمانی برای کتاب خواندن، بازۀ زمانی 4 تا 7 صبح است. در صورت خواب و استراحت کافی، در این بازۀ زمانی که همه جا ساکت است و نوری ملایم از بیرون می تابد، چه کاری بهتر از ورزش دادن ذهن با کتاب خوانی؟ تحقیقات نیز نشان داده است که شرایط محیطی در این بازۀ زمانی برای کتاب خواندن بسیار مناسب و مطلوب است. پس سحرخیز باش و کتاب بخوان تا کامروا شوی!
صبحانۀ مقوی و مفید فقط کتاب
بنابر تحقیقات، یکی از بهترین بازه های زمانی برای خواندن کتاب های غیر داستانی (اعم از فلسفه و روان شناسی و …) بین ساعات 10 صبح تا 12 ظهر است. در این بازۀ زمانی بیشتر انسان ها ذهنی بازتر و آماده تر برای درک و فهم مطالب دارند. از این نتیجه می توان پاسخ این سوال که «چرا بیشتر کلاس های درسی در دانشگاه و مدارس در این بازۀ زمانی جا خوش کرده اند؟» را داد!
دلیل پذیراتر بودن ذهن در صبح اینگونه است که بدن و ذهن، بنابر دلایل فیزیولوژیکی، در اوایل صبح تمایل به بیدار شدن، تقویت و تحرک دارند. کتاب خواندن در اوایل صبح یکی از بهترین راه های پاسخگویی به این تمایل است و فواید بسیاری دارد، از جمله:
- کاهش استرس
- افزایش خلاقیت
- بهبود مهارت های ارتباطی
- جلوگیری از برخی امراض
- بهبود حافظه و تمرکز
- افزایش هوش
به طور کلی نیز، هوشیاری بالای مغز در صبح برای خواندن و فهمیدن آثار غیرداستانی، کتاب های درسی و حتی آثار داستانی سخت خوان بسیار مناسب است.
نمونه هایی از آثار غیرداستانی مناسب برای صبح ها عبارتند:
- «در باب حکمت زندگی» اثر شوپنهاور
- «تاریخ فلسفه» اثر کاپلستون
- «انسان در جستجوی معنا» اثر ویکتور فرانکل
- «اسطوره سیزیف» اثر آلبر کامو
- «روان درمانی اگزیستانسیال» اثر اورین دی یالوم
- «اثر مرکب» اثر دارن هاردی
- «چرا ملت ها شکست می خورند» اثر دارون عجم اوغلو
- «جنس دوم» اثر سیمون دو بووار
- «کار عمیق» از کارل نیوپورت
بعد از ظهر های فراموش نشدنی
در بازۀ زمانی 2 تا 6 بعد از ظهر ذهن از خود توانایی بالایی در به یاد سپردن نشان می دهد. این بازۀ زمانی یکی از بهترین بازه های زمانی برای مرور و تثبیت دانسته های ذهنی می باشد. بنابر همین موضوع اگر نیاز به حفظ کردن مطلبی در حافظۀ خود دارید، این بازۀ زمانی را از دست ندهید!
بطور خلاصه تاکنون متوجه شدیم که برای مطالب درسی، بهترین زمان یادگیری صبح ها و بهترین زمان تثبیت و مرور آن ها، بازۀ زمانی 2 تا 6 بعد از ظهر است.
شب های ادبی
یکی از بهترین بازه های زمانی برای خواندن آثار ادبیات داستانی شب است. بیشتر انسان ها در شب و اوقات فراغت، تمایل بسیار زیاد برای تفریح و آرام کردن ذهن دارند. بنابر همین اصل، یکی از بهترین زمان ها برای خواندن آثار داستانی شب است. بهتر است برای شب ها آثاری را انتخاب کنید که بیش از همه آن ها را دوست دارید و نسبتا راحت و روان هستند. این نوع انتخاب ها موجب هرچه بیشتر شدن لذت کتاب خوانی، هم به عنوان تفریح هم به عنوان عملی برای پیشرفت شخصی و اجتماعی تان می شود.
از جمله آثار داستانیِ مناسب برای مطالعه در شب عبارتند از رمان های:
- «قمارباز» اثر فئودور داستایفسکی
- «همزاد» اثر فئودور داستایفسکی
- «یادداشت های زیرزمینی» اثر فئودور داستایفسکی
- «جنایت و مکافات» اثر فئودور داستایفسکی
- «ابله» اثر فئودور داستایفسکی
- «جنگ و صلح» اثر لئو تولستوی
- «آناکارنینا» اثر لئو تولستوی
- «مرگ ایوان ایلیچ» اثر لئو تولستوی
- «بیگانه» اثر آلبر کامو
- «سقوط» اثر آلبر کامو
- «طاعون» اثر آلبر کامو
- «بینوایان» اثر ویکتور هوگو
- «وقتی نیچه گریست» اثر اروین دیوید یالوم
- «درمان شوپنهاور» اثر اروین دیوید یالوم
- «مسئله اسپینوزا» اثر اروین دیوید یالوم
- «1984» اثر جورج اورول
- «مزرعه حیوانات» اثر جورج اورول
- «سمفونی مردگان» اثر عباس معروفی
- «سال بلوا» اثر عباس معروفی
هر قصه، یک خواب شیرین
حتما تاکنون اثر خواب آوری یک کتاب را در انتهای شب یا وقتی خیلی خسته اید، تجربه کرده اید. پس می دانید که کتاب می تواند مانند یک قرص خواب آور قوی عمل کند!
شاید برخی خواندن آثار ادبی را درست قبل از خواب کار درستی ندانند. استدلال این افراد نیز چنین است: «ارزش آثار ادبی بالاتر از آن است که به عنوان قرص خواب از آن استفاده شود!». حق هم دارند. برای فهم درست بسیاری از آثار ادبی نیاز به توجه بالا و متمرکز وجود دارد؛ اما این همۀ ماجرا نیست.
در عصر حاضر انسان ها به طور معمول قبل از خواب به چک کردن تلفن همراه می پردازند. این عمل به خودی خود دو مشکل عمده دارد:
- افزایش استرس، درگیر کردن مغز و تاخیر در ایجاد خواب REM
- اثر مخرب نور آبیِ صفحه های نمایشگر بر چشم و عملکرد ملاتونین
این عوامل به طور عمده موجب کمتر شدن کیفیت و کمیّت خواب شما می شود. به خصوص که اگر از بیماری «بی خوابی» رنج می برید و قبل از خواب از گوشی استفاده می کنید. اما راه حل جایگزین و مناسب چیست ؟ خواندن کتاب! خواندن داستان ها و شعرهای ساده، قبل از به خواب رفتن، خوابی بسیار با کیفیت تر را برای شما به همراه می آورد.
برخی از این داستان ها و اشعار عبارتند از اشعار افرادی چون احمد شاملو، اخوان ثالث، هوشنگ ابتهاج، سعدی، مولانا، شفیعی کدکنی، سهراب سپهری و یا مجموعه داستان های هزار و یک شب، کتاب های آنتوان چخوف، کتاب های فرانتس کافکا، محمد علی جمال زاده، غلام حسین ساعدی، نیکلای گوگول، صادق هدایت، جومپا لاهیری، آلیس مونرو، ادگار آلن پو و…
در انتها پیشنهاد می شود خود شما دست به کار شوید و بهترین زمان برای خواندن کتاب ها را با توجه به راهنمایی های ارائه شده پیدا کنید. به خاطر بسپارید که بهترین زمان خواندن کتاب های مختلف بنابر توانایی های مختلف ذهن هر انسان، فرق می کند و منحصر به فرد است. به عنوان مثال زمان هایی در روز وجود دارد که شما حافظۀ تصویری بهتری دارید و در زمانی هایی دیگر، توانایی حل تفکر عمیق و استدلال تان بالاتر است. در نهایت این فقط شما هستید که می توانید این تفاوت ها تشخیص بدهید.